Hoe de jeugd zich “vermaakte”

  • Datering van het verhaal: 13-03-2007

Op het geheugen van Tilburg treft U meerdere artikelen met betrekking tot de wijk ”Theresia” aan.
bestaande uit drie series en meerdere losse artikelen.
Veel leesplezier; vooral voor de oudere “Theresianen” een feest van herkenning
.

Deel 6 (serie 4)

De dagindeling van de jeugd in de vijftiger jaren stond in grote lijnen vast en werd gedirigeerd door de kerk en de school. Daarnaast was er het verenigingsleven. De jeugd van de Sasse van IJsselstraat speelde met straatgenoten. Het overbekende knikkeren werd fanatiek bedreven, “Schipper mag ik overvaren” kon zonder gevaar gespeeld worden. Het aantal auto’s was beperkt. Op woensdagmiddag gingen Piet en zijn kornuiten naar een bewoner bij hen in de straat. Daar hadden ze een televisie, wel dertig kinderen zaten te kijken naar “tante Hannie”. Het vriendenclubje, organiseerde ook een fancy-fair. Dit bracht ruim vijftig cent op. Wat professioneler pakte kapelaan van Loon het aan. Hij liet in het patronaat lijnen trekken voor een echt badmintonveld. Er kwam een net en rackets. In die tijd stond deze sport in aanzien. Er hing een sfeer zoals men kan aantreffen op de hockeyvelden. De kleding was een wit shirt en sportbroekje. Piet heeft de nodige shuttles geslagen doch haalde niet het niveau van zijn oudere broer Jan. Die nam namens de club, “Ragazzi” geheten, deel aan de Nederlandse Kampioenschappen. Een andere sterspeler was Kees van Tilborg, hij is later gymleraar geworden. Het zal duidelijk zijn dat de leden van de club bestonden uit parochianen van vóór de kerk. Die van áchter de kerk kwamen wel in het parochiehuis maar dan voor andere doeleinden zoals het (verplichte) gymmen( via de lagere school), om het consultatiebureau te bezoeken en om als bouwvakker de vakantiebonnen te verzilveren bij de vakbond.
De bejaarden van de wijk hadden zich op woensdagmiddag op de bovenverdieping genesteld (in een deel van het patronaat) Dit was hun kaartmiddag, de ruimte stond “blauw” van de sigarenrook. Waarschijnlijk wisten zij dat gerookt vlees langer goed blijft. De eerder genoemde club jongens haalde dan de gedurfde kattenstreken uit. Zij deden een poging om de oudjes te laten schikken en hen op stang te jagen door stiekem de deur te open. De bejaarden op hun beurt speelden dit speeltje mee.
Een andere vrijetijdsbesteding was het bezoeken van de ijssalon van Granuzzi (aan de Veldhovenstraat). Hier stond een jukebox en hier kwamen de jongeren bij elkaar onder het genot van een ijsje van tien cent. Aan deze ijssalon was eveneens een frites- en snackhoek gekoppeld van dezelfde eigenaar. Piet herinnert zich dat hier regelmatig door kapelaan van der Heijden kroketten werden gehaald als hij bij hen op visite was. De kinderen lagen dan in bed en kwamen er uiteraard niet uit. Toen de familie Van Eijkeren telefoon kreeg, een bakeliet toestel, bestelde kapelaan de kroketten per telefoon en wel in vloeiend Italiaans. Wellicht had de kapelaan aan deze gewoonte zijn omvang te danken.
Een andere gewoonte, maar dan van de ouders, was om zaterdagmiddag het loon van vader te verdelen in hoopjes. Die op hun beurt correspondeerden met een te betalen kostenpost. Zo werden de huur, verzekeringen, elektra, etc. uitgeteld. De kinderen mochten niet van de partij zijn als pa zijn bruine zakje op tafel leegde. Er was sprake van een vast salaris en een stuk inkomen in relatie tot de afgesloten verzekeringen. Het echtpaar had het niet breed, maar was toch tevreden. Toen Jan inmiddels achttien was,mocht hij zien hoeveel zijn vader wel niet verdiende.
Eén taak hadden de scholieren nog niet: het oversteken op de Veldhovenstraat (latere Veldhovenring) hoefde nog niet begeleid te worden door verkeerbrigadiers. Het aantal auto’s was nog beperkt en tijdens schooltijden waren de meeste mensen op hun werk of de huisvrouwen thuis.
Het hoogtepunt van het jaar was de St. Nicolaas optocht door de straat. Piet zag hier voor het eerst van zijn leven enkele negers. Deze mannen gaven zijn vader een hand, die op zijn beurt keek of ‘het zwart afgegeven had’. We bedoelen niet de zwarte pieten. Aan de optocht waren zwarte mensen uit Afrika toegevoegd om voor dat werelddeel te collecteren. In het afrondingsverhaal zullen wij Piet en zijn mede wijkbewoners volgen tijdens een andere vrije tijdsbesteding.

Afbeelding 1:Achter kant van de kerk
Afbeelding 2:Sint. in de Sasse van Ijsselstraat
Afbeelding 3:Sint in de Theresiastraat, (eigen zoon krijgt hand)
Afbeelding 4:Sint in de Theresiastraat
Afbeelding 5:Sint in de Theresiastraa
Afbeelding 6:Riant onderkomen van pastoor en twee kapelaans
Afbeelding 7:De "verboden"achter ingang

Bronnen: "Beeldonline" van het Regionale Archief Tilburg,

Met dank: Piet van Eijkeren, voor zijn welwillende medewerking