Frater Caesarius Mommers

  • Geboortedatum: 24-10-1925
  • Sterfdatum:

Frater Caesarius Mommers, indirect betrokken bij TheresiaArtikelen met betrekking tot de wijk ”Theresia”, bestaande uit drie series en enkele losse artikelen.
Veel leesplezier; vooral voor oudere Tilburgers een feest van herkenning. In deze bijdrage een groot Tilburger die zijn gehele leven aan het onderwijs gewijd heeft op zeer hoog niveau.


Ondanks het feit dat Frater Caesarius Mommers geen les heeft gegeven in de wijk Theresia, heeft hij voor zowel de leeslessen op de Pius X school als op de Theresiaschool een belangrijke bijdrage geleverd. Velen zullen zich de woordcombinaties ”boom-roos-vis” of ”maan-roos-vis” herinneren. In de klas hingen in het groot de afbeeldingen met de betreffende vier letters eronder. Velen vonden de plaatjes mooi toen ze voor het eerst het lokaal van de eerste klas betraden; een jaar later konden de meesten met gemak de onderschriften lezen en schrijven. In onze stad was op de katholieke scholen het rijtje aap-noot-mies verdrongen door de aangepaste reeks: aap, roos, zeef, muur, voet, neus, lam, gijs, riem, muis, ei, juk, jet, wip, does, hok, bok, en kous. Deze reeks stamt al uit 1910. Frater Caesarius ontwikkelde in de periode 1958-1963 de leesmethodes ”Zó, leren lezen”.

Martinus J.C. Mommers werd op 24 oktober 1925 geboren in Tilburg. Twintig jaar later behaalde hij de ”Akte van bekwaamheid als onderwijzer”. De jonge onderwijzer kwam in 1946 op de lagere school van de Noordhoek. Hij gebruikte voor het leesonderricht ”Echt lezen”. Frater Cassianus Versteeg leerde zijn communiteitsgenoten de kneepjes van het leesonderwijs. Onderwijs en leesonderricht zouden het levenswerk worden van Frater Caesarius Mommers. Samen met onder anderen zijn oudere broer (Frater Casimiro) en enkele andere jonge fraters vormden ze een werkgroep gericht op het leesonderwijs. Uitgangspunt was, de woordenreeks verankeren in een verhaal. Bekende sprookjes werden gebruikt als ”kapstok”. Velen zullen zich de verhalen nog herinneren die de zusters en fraters vertelden. Ieder keer werd een woordje toegevoegd aan de woordenschat van de eersteklassers. Tenslotte heeft dit geresulteerd in bovenstaande leesmethode. Naast een leesboekje bevatte de reeks leesboekjes met verhaaltjes (wie kent Puk en Muk niet?).

In 1956 verliet Frater Caesarius de lagere school en ging hij lessen pedagogiek verzorgen aan de kweekschool St. Stanislaus alwaar hij tevens adjunct-directeur was (tot 1968). In de periode 1964-1980 was hij parttime docent aan de MO-B opleiding Pedagogiek van de Katholieke Leergangen in Tilburg. Van 1966-1990 was hij wetenschappelijk medewerker en universitair hoofddocent aan de Katholieke Universiteit Nijmegen, vakgroep Interdisciplinair Studierichting Onderwijskunde. Hij had inmiddels zijn hoofdakte (1949), Akte Frans l.o. (1951), MO-B Pedagogiek(1958), Doctoraal Pedagogiek (1964) en Doctoraat in de sociale wetenschappen (proefschrift ”Lezen met de vinger”) onder prof. dr. E. Velema afgerond.

Vanaf 1960 was hij onder andere hoofdredacteur van de methode ”Veilig leren lezen”.

Naast dit alles was frater Caesarius Mommers (bestuurs)lid van diverse commissies en raden op het gebied van onderwijs. Van 1990 tot 1996 lid van het generaal bestuur van de congregatie van de Fraters van Tilburg. In 1990 ontving hij bij zijn afscheid van de universiteit een liber amicorum met de titel ”Gaat en onderwijst”.

Belangstellenden raden wij van harte aan een bezoek te brengen aan de expositie ”Fraters van Zwijsen 1844-heden”, aan Gasthuisring 14. Open op woensdag van 14.00 tot 17.00 uur. Telefoonnummer voor nadere informatie: 013 – 543 27 77.

 

Wij hebben getracht u in vogelvlucht een beeld te schetsen van Frater Caesarius en zijn bijdragen tot het onderwijs. Hij is een belangrijke Tilburger en zijn leesmethoden hebben vele meisjes en jongens van Theresia en vele andere parochies op weg geholpen. Vele functies hebben wij onbesproken moeten laten in dit korte bestek.

 

Bronnen: C. Aarnoutse en M. Voet (redactie), ”Gaat en onderwijst”, Tilburg, Zwijsen 1990; C. Mommers en G. Janssen, ”Zwijsen een passie voor uitgeven”, Zwijsen 1997;

Met dank aan: Frater Caesarius Mommers en Jos de Kousemaeker

Foto’s: 1: Leesplankje; 2: Frater Caesarius; 3-6 Museumschaaten beheert door Frater Mommers.

 

N.B.: toegevoegd febr. 2007 door redactie: Frater Caesarius Mommers, die bekend stond als 'de leesvader van Nederland', is zondag 18 februari jl. overleden in een verpleeghuis in Veldhoven. Frater Caesarius, de grondlegger en medeauteur van de leesmethode boom-roos-vis, is 81 jaar geworden. Voor meer informatie lees: 'Frater Caesarius Mommers' op deze website.