- Datering van het verhaal: September 2006
De Heuvelse Kerk
Wij (dat zijn Sietz van der Aa, Frank van Doorn, Kadir Snijder, Eddi van Steijn en Julian Wolterink uit het eerste jaar van de Fontys Leraren Opleiding Tilburg Geschiedenis 2e graad) hebben in het kader van onze studie een afgebakend onderwerp binnen de Tilburgse geschiedenis moeten kiezen om te onderzoeken en presenteren. Dat werd voor onze groep de Heuvelse Kerk.
St. Jozefkerk
Onze eerste beweegreden was dat de Heuvelkerk dicht bij het station lag en dus gemakkelijk voor ons te bereiken was. Verder leek een kerk ons ook wel een fascinerend onderwerp, omdat de godsdienst toch zeer lang een groot deel van het leven van de Nederlandse burgers - en dus ook van de Tilburgers - beheerste.
De Sint Jozefkerk ook wel de Heuvelse Kerk genoemd, is gebouwd tussen 1872 en 1889. Hij is ontworpen door de Tilburgse architect H.J. van Tulder, die leefde van 1819 tot 1903. De kerk werd gebouwd omdat de parochie Heike niet meer genoeg Tilburgers kon bedienen. Door de bevolkingsgroei, mede veroorzaakt door de groeiende nijverheid, was er dus een tekort aan parochiën waar mensen terecht konden. Daarom werd dus besloten om een nieuwe kerk te laten bouwen, waarvoor van Tulder werd uitgekozen als architect. De kerk werd in 1873 in gebruik genomen door de eerste pastoor M. van der Haagen. De kerk werd gewijd aan Sint Jozef, omdat hij de patroon-/ beschermheilige was van de arbeiders, die het gros van de kerkgangers waren.
Bouw
De kerk in neogotische stijl gebouwd naar het ontwerp van Tulder. Het was tevens zijn belangrijkste werk. Ook zitten er invloeden van de Franse gotiek in verwerkt, die we eveneens terugzien in de Sint Janskathedraal in Den Bosch.
De kerk is gebouwd in twee bouwfases. De eerste lopend van 1872 tot 1873 en de tweede lopend van 1887 tot 1889. Omdat van Tulder het bedrag van 150.000 gulden niet te boven mocht gaan, kon hij de kerk niet helemaal afbouwen. Vandaar dat de kerk in twee periodes werd gebouwd en pas in 1888 en 1889 kwamen de 72 meter hoge torens van de kerk. Dit was gebruikelijk in die tijd en er zijn wel meer kerken te noemen die over een langere tijd zijn gebouwd omdat er te weinig geld was. Een goed voorbeeld is de Notre-Dame in Parijs, die zelfs nooit helemaal is afgebouwd, omdat het geld op was. De platte torens van de Notre-Dame waren niet gepland, maar er was gewoon geen geld om hem af te bouwen.
Architect Van Tulder
Zoals al eerder vermeld, is de kerk ontworpen door de architect Henri Jacques van Tulder. Zijn opleiding volgde hij in Antwerpen met aandacht voor het classicisme en gotiek. Hij werkte voornamelijk in Brabant en heeft onder andere kerken, grafmonumenten, raadhuizen en landhuizen ontworpen. Helaas zijn veel van zijn werken intussen al gesloopt, bijvoorbeeld de Korvelse kerk uit 1852-1856. Bij kerken zag men langzaam de overgang van neoclassicistische stijl naar meer neogotische stijl, waar zijn kerken meer van weg hadden, onder andere dus ook de Heuvelse Kerk. Een van zijn grootste werken was eveneens het gesticht Voorburg in Vught, dat gebouwd werd tussen 1884 en 1885. Voorburg werd in slechts negen maanden gebouwd. Helaas heeft het nieuwe stratenplan voor de Koningswei van de architect het niet verder gebracht dan de tekentafel, hoofdzakelijk doordat de gemeente Tilburg er geen geld voor wilde uittrekken. Het plan werd daarom slechts gedeeltelijk gerealiseerd.
