Watertoren

  • Datering van het voorwerp: 1897

De Watertoren van Tilburg

Een watertoren is een watertank die in de hoogte als een toren is gebouwd. De watertorens dienen om de druk in het waterleidingnet constant te houden.

De bouw van de watertoren.
De watertoren is door ir. H.P.N. Halbertsman in 1897 ontworpen. Hij is uiteindelijk gebouwd door P.W Versteijnen uit Oisterwijk. De watertoren aan de Bredaseweg maakt deel uit van een omvangrijk waterleidingsproject dat door de N.V. Tilburgse Waterleiding Maatschappij.
Het opgaande werk is uitgevoerd in baksteen, horizontale elementen zijn veelal uitgevoerd in zand- en hardsteen. De entree van het gebouw is omgeven door een neo-renaiscancistische sieromlijsting. In het interieur is veel gebruik gemaakt van gemetselde troggewelven gedragen door stalen binten.

Vóór de watertoren.
Voor dat er en waterleiding lag hadden de mensen ook water nodig natuurlijk.
Er werd een waterpompje of put gebruikt om water te winnen, maar niet iedereen had een put of pomp, daarom had elk dorp een dorpspomp. De dorpspomp stond meestal op de markt of een centrale plaats. Vaak was het water onhygiënisch.

Waarom werd de waterleiding aangelegd?
( Het water was onhygiënisch en schadelijk voor de gezondheid)
De waterleiding werd aangelegd omdat de kwaliteit van het drinkwater in Tilburg erg slecht was. Het water voor huishoudelijk gebruik werd in regenputten en tonnen opgeslagen en af en toe in open putten bewaart, het is dus niet gek dat er mensen ziek werden van het drinken van dat water.

Wat voor rol speelde de aanleg van de waterleidingen voor de textielfabriek?
De aanleg van de waterleidingen had voor de textielindustrie een positief effect.De uitstekende kwaliteit van het water heeft tot gevolg gehad, dat op een paar fabrieken na, alle wolstoffabrieken aan de waterleiding werden aangesloten.

De watertoren tijdens de oorlog
Tijdens de tweede wereldoorlog bleef de watertoren gewoon zijn functie vervullen. De Duitsers hadden natuurlijk baat bij een goede watervoorziening.
Ook gebruikten zij de toren als een uitkijkpost voor het luchtdoelgeschut wat in de buurt van de watertoren stond opgesteld. De watertoren keek over heel Tilburg uit en was daarom ideaal geschikt om de vliegtuigen waar te nemen en het geschut te richten.

De schade aan de watertoren en het waterleidingbedrijf
De Duitsers hebben voordat zij Tilburg verlieten geprobeerd om de watertoren op te blazen. Door dit te doen hoopten zij te bereiken dat de hele stad Tilburg, en dus ook de binnentrekkende geallieerde troepen, zonder water zou komen te zitten. Als de burgers en de geallieerde soldaten zonder goed drinkwater kwamen te zitten zou dit op den duur voor onrust en oproer kunnen zorgen en zou de geallieerde opmars vertraagd kunnen worden.

De restauratie van de watertoren
Nadat de stad weer wat tot rust was gekomen na de bevrijding kon er ook worden begonnen aan het restaureren van de Tilburgse watertoren. Hier begon men mee in maart 1945, onder leiding van Ingenieur en Opzichter Melessen, die inspecteur was bij Naamloos Vennootschap “Albouw”, het bedrijf wat de watertoren restaureerde .
De doelstelling was om met kerstmis 1947 de watertoren geheel gerestaureerd te hebben. Deze doelstelling werd gehaald, op woensdag 10 december 1947 werd de gerestaureerde watertoren officieel in gebruik genomen. Op het dak van de watertoren wapperde de geelblauwe vlag van Tilburg.

Geldnood!
In het begin van het jaar 1970 komt het waterleidingbedrijf in geldnood, ze zeggen in liquiditeitsmoeilijkheden te zitten. Dit bericht komt naar buiten door een afwijzend antwoord van het ministerie van Economische Zaken om een tariefsverhoging van gemiddeld 7 cent per kubieke meter toe te staan. Het tarief in die tijd was gemiddeld 24 cent per kubieke meter en was toen ongeveer 60 procent lager dan het gemiddelde tarief dat er in Nederland word betaald.

Betere tijden.
Op 26 mei 1970 krijgt de Tilburgse Waterleiding Maatschappij groen licht. Het ministerie van
Economische Zaken heeft toestemming gegeven voor een verhoging van de tarieven met 10 procent. De verhoging zal ingaan vanaf 1 april 1971 en zal een meeropbrengst geven van circa 225.000 gulden. Dit zou dan voldoende zijn om nieuwe geldleningen aan te trekken, waardoor ze het waterleidingnet kunnen uitbreiden en de vernieuwingen kunnen doorvoeren.

De tweede opknapbeurt
Na een grote renovatie net na de tweede wereldoorlog, is er nu maar een relatief klein probleem. In november 1994 werd er kwam er een lekkage aan het licht. Ze kwamen hier achter bij een restauratie aan de binnenkant van de toren, eerder in dit jaar. Dit gebeurde met het oog op de viering van het 100-jarig bestaan van de watertoren. Bij deze restauratie zijn ze erachter gekomen dat, de stalen wand van het vat bij de geklonken naden zweette.

Watertoren weer in gebruik
Op 24 maart 1995 word de watertoren weer officieel in gebruik genomen. De opening werd verzorgd door de directeur, L. Stok, samen met het hoofd distributie, E. Smulders.

Tilburg Wiki: