Berkelse processies (1/6)

  • Datering van de gebeurtenis: jaren '60
In Berkel werden de volgende processies gehouden :H. Kindheidsprocessie, ‘Vruchten der Aarde’, Mariaprocessies, Palmzondag, H. Sacramentsprocessie.H. Kindsheid

De H. Kindsheid was een broederschap, waarvan kinderen tot hun 13e jaar lid konden zijn. Deze broederschap beoogde de liefde en de zorg voor het missiewerk te bevorderen en door giften en gebeden bijdragen te leveren aan de kerstening van de jeugd elders in de niet-christelijke wereld. Tot aan de Tweede Wereldoorlog werd hieraan gestalte te geven door het organiseren van een processie. In de processie waren alle volken en het geestelijk leven vertegenwoordigd: zo werden er kinderen verkleed als Chineesje, kapucijntje, missionaris en witte pater.

Vruchten der Aarde

Bij de ‘Vruchten der Aarde’ was de hoop op een goede oogst de intentie van de processie. De ‘Vruchten der Aarde’ was rond 25 april (Feest van Marcus) en 10 mei (IJsheiligen). ’s Morgens werd er begonnen met een mis in de kerk. Daarna trok men in processie ergens naar de akkers. De mensen die op dat moment in de kerk waren deden daar aan mee. ‘De pastoor riep de heiligen aan door de litanie van alle heiligen te zingen. De mensen antwoordden zingend: ‘ora pro nobis (bid voor ons)’'. 'Bij de ‘Vruchten der Aarde’ deed lang niet iedereen mee. De ‘Vruchten der Aarde’ was geen feestelijke processie’.

Mariaprocessies

Mariaprocessies werden gehouden ter ere van Maria op de eerste en laatste zondag van mei (Meimaand), oktober (Rozenkransmaand) en 15 augustus (Maria ten Hemelopneming). De bruidjes werden gevraagd om mee te lopen. Men droeg het Mariabeeld mee, evenals de houten schilden waarop de symbolen ‘geloof, hoop en liefde’. Nel de Kort van de Laak (inwoonster Berkel) mocht een gipsen boek dragen waarop een beeldje van het Lam Gods. Het was erg zwaar, anders had ze het ook mee mogen dragen in de H. Sacramentsprocessie.

PalmzondagPalmzondag symboliseerde de intocht in Jeruzalem. Palmzondag werd volgens het Berkelse weekblad ‘De Nieuwe Schakel’ in 1965 gevierd met een H. Mis om 9.45 uur. Daarbij werden palmen uitgedeeld aan allen die aan de palmprocessie deelnamen. Tijdens de processie werd gezamenlijk het ‘Gloria Laus’ (Eer zij U, Koning Christus) gezongen en werd Christus in ‘ons Jeruzalem’ (onze kerk) binnengehaald’. Na de processie was er een gezongen Hoogmis voor het geestelijk en tijdelijk welzijn van de parochie. Volgens Cees Robben (inwoner Berkel) werden deze processies in de kerk gelopen, men trok dan ongeveer twee à drie keer rond. De misdienaars, het kerkbestuur, het koor en de priester trokken rond. De leken bleven in de banken zitten. H. Sacramentsprocessie

De H. Sacramentsprocessie werd elk jaar ter gelegenheid van het sacramentsfeest gehouden op de tweede zondag na Pinksteren. Officieel is Sacramentsdag 10 dagen na Pinksteren, op donderdag. In Berkel koos men voor de zondag, ‘die geen verplichte zondag was, maar telde als een ‘halve zondag’’.

Bij navraag en onderzoek in omliggende gemeenten, blijkt dat bijna elke parochie een eigen sacramentsprocessie had. Hoewel Berkel-Enschot één gemeente is, had zelfs Enschot haar eigen processie die van de St.Ceciliakerk naar de Oude Toren trok.

Dit verhaal is een onderdeel van een 'paper' dat werd geschreven in het kader van de studie ‘Regionale geschiedenis in Brabant: werkcollege ‘Dagelijks leven in rooms Brabant 1917 – 1954’ aan de Universiteit van Tilburg o.l.v. Prof. Dr. A. J. A. Bijsterveld.