Henk van Mierlo
In 1960 duurde de Tilburgse kermis “maar” vijf dagen, dat jaar van 7 tot en met 11 augustus.
Dat viel samen met de vakantiesluiting van veel (textiel)bedrijven. Zodoende waren de Tilburgers van wie de meesten -waaronder ik- maar 8 dagen vakantie hadden, toch ruimschoots in de gelegenheid hun vakantiegeld aan de kermis te besteden.
Wat ook vaak voorkwam was dat onder meer bij de kappers een aantal houten spaarpotten aan de muur hing waarin de klanten geld konden deponeren; de dubbeltjespot. (Daar heeft het woord potverteren vast iets mee te maken.)
Die zat op slot en de kapper had de sleutel en -als ik me wel herinner- deed hij die alleen open voor de kermis en misschien bij hoge uitzondering voor andere dringende zaken.
En dan kon je als kermisexploitant ook nog de pech hebben dat de kermis verregende, zoals in 1960 blijkens onderstaand verslag uit de Nieuwe Tilburgse Courant van 12 augustus. Het krantenknipsel is van maandag 8 augustus uit dezelfde krant.
Kermis bij al die regen toch nog meegevallen.
Drukte op laatste avond
„Het is nog best meegevallen, ondanks de regen”, zeiden donderdagavond de kermisexploitanten, die om klokslag middernacht met ie afbraak van hun attracties begonnen. Er waren er ook, die deze energie niet zo snel konden opbrengen; dat zijn de eigenaars van onoverdekte kermis installaties. Deze hebben inderdaad strop gehad; zoals een ons vertelde, nachten de zondag en de maandag nog wel een goede winst, die echter niet toereikend is, om het staangeld en de overige kosten van de drie verregende dagen goed te maken. De kermisexploitanten bleven hopen, dat de laatste dag nog veel goed zou maken. Zou het donderdag tenminste droog hebben willen zijn, dan zou iedereen zich over de teleurstelling van dinsdag en woensdag heen gezet hebben. Maar donderdag viel er, met een tussenpoos van enkele donkere uren, een gestadige regen.
Toch was het donderdagavond druk in het centrum. De Tilburgers konden het kennelijk niet over hun hart verkrijgen de kermis als een nachtkaars (in een stortbui) uit te laten gaan. Zodat de meeste attracties dapper doordraaiden.
Wie helemaal niet ontevreden zijn, dat zijn de café- en restauranthouders. Als het regent, willen de mensen graag binnen zitten. Bijzonder de volkscafé’s en de bar-inrichtingen hadden het druk.
En dat niet alleen in het centrum van de stad; ook de café’s in de wijken vingen heel wat potverteerders op.
De verkopers van vis- en zuurwaren en van kermissnoep en fruit klagen evenmin.
Wel is de omzet in het algemeen lager dan in andere jaren, maar toch nog hoger, dan men met al die regen verwachten durfde.
De speelgoedhandelaren, die wij spraken, bleken nog het minst opgewekt.
De omzet van ijsco was niet bevredigend maar toch ook weer niet geheel beneden peil.
De overige middenstandszaken merkten maandag en ook dinsdag, dat veel Tilburgers buiten de stad waren en dat veel buitenstedelingen niet naar Tilburg kwamen.
Het aantal ongevallen, dat dit jaar op de kermis door de EHBO- vereniging Petrus Donders behandeld werd, wijst vergeleken met het cijfer van het vorig jaar, ook op een geringer kermisbezoek. Deze week werden er door de EHBO 41 ongevallen behandeld waarvan 24 op de Heuvel en 17 op het Besterdplein.
Vorig jaar meer dan driehonderd. Het kan ook zijn, dat de Kermisgangers dit jaar plosteling voorzichtiger zijn geworden. Resumerend kan gezegd worden, dat de kermis niet geslaagd is, maar dat gezien de weersomstandigheden bepaalde branches niet zo erg ontevreden zijn.
Fred: wat me opvalt is de opmerking over de speelgoedhandelaren. Kan me vaag herinneren dat we met de kermis speelgoed kregen van een winkel uit denk ik de Besterdring.
Dat was dus de Kleine.Winst in de Besterdstraat en Jopie beaamt dat: klopt, wij kregen ook altijd iets van speelgoed, dan waren we even stil in de vakantie.
Ik mocht er klappertjes kopen voor mijn pistool om de "indianen" dood te schieten van voor de (Theresia) kerk. Wij van achter de kerk waren de cowboys, 1950 dat wel.
Ans wist nog dat op het Besterdplein degenslikkers en vuurspuwers stonden. Heel indrukwekkend. En ik weet nog steeds niet of dat degenslikken een truc was of echt. Wie weet dat?
Mijn antwoord: ik vond het maar eng, maar het zal wel een truc zijn geweest denk ik zo'n oprol of inschuif ding
Sjannie : Met kermis kregen wij altijd gerookte paling. Lekker smullen. En als we van de kermis terug naar huis liepen stonden we altijd stil bij een viswinkel aan het begin van de Besterdstraat (Remmers??). Daar stond buiten altijd een bak met levende palingen die door elkaar heen krioelden.
En ik wist: Remmers inderdaad, onze pa lustte geen vis behalve gerookte paling, dan kreeg hij zo'n bosjes mee van de kraam bij de overweg en dat was al vaak op voor we thuis waren in de H. Berkvensstraat
Ad: En in die tijd bij de draaimolen als klèèn kend, proberen de flos van de bal te trekken, dan mocht je gratis nog unne keer. En as echt hil klen Tilburgerke was de kermis een echt spektakel. Mee men klen hendje in die kolenschoepen van onze pa.
Maag ik hierin pa, en dikwijls mocht 't. "t was toch mar eens per jaor kermis! Wat indruk maakte was een tent op de Heuvel, waar je zo lang mogelijk op een draaiende schijf moest bleve.
De laatste die er afging was de winnaar.( hoe heette dat ook alweer) En...viswinkel v. Tecklenburg op de Heuvel waar je door het onderraam in de kelder kon kijken naar twee grote betegelde bakken met levende paling.(zowat op de hoogte van de huidige The Talk).
De tijd van het prachtige Aabe gebouwtje, en het Nieuwsblad van het Zuiden. Zwieren en zwaaien as klen menneke, unne grôte leksteel en noga van Louis Stuve en....ons spa en smoeder name aaltij polling mee want de heurde erbij en was ôk verrekte lekker. En as ge die thûis ôk nog had gegete, dan konde daor wel, mee alles wegge had gedaon, goed ongaans van worre.
En ôk al begon de alles 'n klen bietje op te speule ...oe eege grôot houwe...en meej 'n heerlijk gelukzalig gevuul vielde in oewe niepert in slaop..en mar drôme van diejen heerlijke kermis diege never nôot had wille misse!!!!!!!!!..
Sjannie: Ad op die draaiende schijf heb ik dagenlang doorgebracht. Ik kreeg een kwartje mee en was de hele dag onder de pannen. Kon er geen genoeg van krijgen
Sjannie: Ad prachtig, dat platte Tilburgs!
Ben: Allemaal heel herkenbaar en mooie nostalgie! En wat mij altijd bijgebleven is was de bokstent waar mensen uit het publiek het opnamen tegen de kermisboksers. Allemaal doorgestoken kaart!! Maar dat hadde as klen menneke niet door!
Ik: Mijn schoonmoeder woonde in de Jan Aartestraat en daar kwamen zowel de bokser als de uitdager koffie drinken
Harry: Henk van Mierlo Sr. Klopt van tevoren even een onderonsje met de bokser om het gezellig te houden. Heb echter ook gezien dat een branieschopper dacht die bokser even te grazen te nemen. Fout gedacht binnen 10 seconden was het bekeken met de lefgozer. Meestal was het onbeslist
Cocx: (Vanuit Andalusië) Wat een herinneringen, zoals de STIJLEWAND op het Piusplein, ik was een meisje van 14 jaar en er werd iemand uit het publiek gevraagd ik stond vooraan en moest op het stuur zitten. Geen angst de tent in. Nooit vergeet ik het . We hadden geen telefoon, maar thuis wisten ze het eerder als ik dacht en een flinke straf volgde. Mooi is nu ruim 70 jaar geleden...….
Ad: Jaren later heb ik meegemaakt dat ze bij de attractie ( toen op de Heuvel en met motoren in een grote metalen bol Rooi Stien hadden gecharterd om mee te rijden. Dat was qua inkomsten kassa!! Rooi Stien speelde het spel mee en...ik was erbij...vanaf het eerste moment bleef ze roepen "Godnakende Godnondeju.. laot me 'r aaf, loat me eraaf). Heerlijke nostalgie!!!
cocx Ja ik heb wel op die motor gezeten, maar ja ik denk dat ik geen angst kende, herinner mij nog zeker die snelheid , Wat leuk eigenlijk als je hier zo op kunt reageren. Zolang geleden en ik woon momenteel in Andalucia zo 2700 km Nederland. Mooi toch die techniek...….. Ik blijf jullie volgen..
Jack: Gingen vaak effe kijken met pa of we voor de opening gratis ritjes konden pikken bij de voorbereidingen. Lukte vaak ook nog.
Nelly: De rups, paling het waren mooie tijden!
Cathy: Echt leuk om dat te lezen van vruger.plat tilburgs.
Ik: Kunde gij ok nog un bietje Tilburgs daor in America
Cathy: Ik kan het heel goed proate,mar niet shreve.haha.Elke dag vroage meese on men woar ik vandoan kom.haha.Ik woon hier al 52 joar in California.
IK: En dan nog zoiets. Op den heuvel bij de Velo vur de deur, stonden de schommels die ge zelf of meej zun tweeje moest schommelen. Dan probeerde ik aaltij ut zèèl te raoken, mar as ge er bekaant waart, zette d'n baos de rem onder de schommel en konde ûtstappe
Harry: En dan moeste oew eige goet vaasthoue aanders flikkerde dur uit
Omwille van de privacy alleen de voornamen gegeven en ik heb geprobeerd de dialogen weer te geven als op de Facebookpagina.
25 juni 2020
Henk van Mierlo
Nuenen