De dialoogtafel gaat altijd over serieuze, vaak confronterende onderwerpen die ook soms met best wat emoties gepaard gaan. Daarom zorgen wij van de dialoogtafel werkgroep er ook altijd voor dat er halverwege het gebeuren iets van een ontspanningsmoment komt, zoals een culturele dans of het laten voordragen van een zelfgeschreven gedicht door een van onze ouderen. Daar het dit jaar 155 jaar geleden is dat op woensdag 1 juli 1863 de slavernij werd afgeschaft, hebben wij gekozen om het daarom net iets anders te doen. Er is gekozen voor een mini kotoshow. Ten eerste om de allochtonen en soms zelf ook de autochtone Nederlanders iets te leren over het ontstaan en het dragen van met name de koto(klederdracht/rok) en de angisa (hoofddoek). Als voorbereiding voor de show ben k zelf naar de grand gala koto show 2018 in Rotterdam geweest
De koto is de traditionele huidige klederdracht van de Afro- Surinaamse vrouw zowel in Nederland als in Suriname.
De oorsprong van de koto is afkomstig samen met de ‘geïmporteerde slaven’ uit Afrika. In allereerste instantie kreeg de slaaf een doek en die werd als een pangi (gebonden om de buik)gedragen. De borsten waren bloot en dat was voor de blankenvrouw des huizes een doorn in het oog en daarom kregen de slavinnen een doek voor het bovenlijf, een jaki. Na de afschaffing van de slavernij heeft men de koto steeds verder ontwikkeld.
Het is nu ook bijvoorbeeld trendy om een moderne koto te dragen.
Nu veel minder , maar met name in het verleden kon de stof van de koto en soms ook de bindwijze je iets vertellen, een boodschap doorgeven. Er bestaan koto’s voor diverse gelegenheden bv:
Werkkoto (blauw) met bijbehorende gebonden hoofddoek en geel (50 jarige) is de kleur voor iemand die 50 jaar wordt. Beide koto’s zijn ouder dan 20 jaar.
Bij de koto hoort altijd de anisa of hoofddoek die, op verschillende manieren gevouwen,
de mogelijkheid geeft om een boodschap te symboliseren.
Het gekozen motief van de anisa en de bindwijze
maken ook de stemming van de creoolse vrouw kenbaar.
ben je in de rouw dan is de hoofddoek wit en wordt strak om
het hoofd gedaan met beide uiteinden achter het hoofd langs
naar voren en voor het voorhoofd samengebonden.
Bij een feestelijke gelegenheid kan gebruik worden gemaakt van de 'Iontoe ede'.
Zijn er op de randen van de doek versieringen aangebracht dan heet het de 'prodo ede'.
De verschillende bindwijzen dragen alle een geheime taal in zich die varieert
van 'loop naar de pomp'tot 'wacht op mij op de hoek'. Tegenwoordig heb je ook :’mijn beltegoed is op’
Werden in het verleden de koto en anisa geassocieerd met de volksklasse der Creolen, vandaag de dag ligt het heel wat anders. Vaker komt het voor dat Creolen uit de midden- en eliteklassen een koto-dansi organiseren.
Oorspronkelijk zouden er 8 dames meelopen, maar mensen van de zanggroep Pramisi vonden het zo leuk dat ze spontaan meededen. Onze enige mannelijke deelnemer was in het tropisch wit gekleed.
Ik heb geprobeerd de mensen in de zaal in het kort de diverse betekenissen van de bindwijze van zowel angisa/hoofddoek als koto mee te geven maar vooral ook de zaal mee te laten swingen op de gezellige tonen van de muziek. Maar het allerbelangrijkste was dat het publiek en de deelnemers het een geslaagde bijdragen vonden aan onze keti-koti dialoogtafel.
Door mevrouw Saskia Adel
