De weertelegraaf aan de (Oude) Markt

Een zogenoemde weer-telegraaf  (begin 20e eeuw) :

Onlangs memoreerde Henk van Mierlo een krantenbericht op deze site, uit 1913, over een ‘Weer-Telegraaf’ bij de firma Bergmans aan de (Oude) Markt.

Een goede bekende van me is amateur-meteoloog en herkende het fenomeen meteen toen ik hem er naar vroeg.

Goed honderd jaar geleden was het helemaal ‘in zwang’. De barometer kwam op, althans in een ‘handzame’ uitvoering. Daarvóór was het vooral een wetenschappelijk instrument. Met name in Duitsland en Zwitserland zaten goede instrumentenmakers op dit gebied.

Hij stuurde me bijgaande fotootjes met ‘weertelegrafen’ oftewel ‘weerprofeten’ zoals ze ook wel werden genoemd, in die tijd. Zo ongeveer moet dus ook het in het krantenbericht van destijds genoemde apparaat eruit hebben gezien.

De luchtdruk werd in die tijd nog gemeten in millimeters kwikdruk (Hg) omdat bij de fabricage van deze apparaten destijds nog kwik werd gebruikt; de zogenoemde atmosferische druk.

Tegenwoordig geeft men de luchtdruk meestal weer in hPa-waarden (van hecto-Pascal), oftewel in millibars. 1 bar = 1 atmosfeer.

Het verschil tussen de oude en de nieuwe waarden bestaat uit de factor 1,333. Dat wil zeggen dat, als voorbeeld, 760 Hg (van vroeger) overeen komt met 1013 millibar (tegenwoordig).

Een barometer staat bekend als een zeer betrouwbaar instrument om luchtdrukverschillen te meten en op basis daarvan veranderingen in het weer te voorspellen.

Mijn zus van 84, ons Annie, zweert erbij. Ze kijkt er méér naar dan dat ze luistert naar de weerberichten van het KNMI.

Louis Sparidans

Bijgaand briefhoofd (via BeeldOnline) geeft voorts het prominente pand van boekhandel Bergmans op de hoek van de (Oude) Markt en de Heuvelstraat omstreeks 1900 mooi weer.

Media