Jan Kwantes
- Datering van de gebeurtenis: najaar 1993
Tilburg schrikt wakker van Veestraat-incident
In het najaar van 1993 schrikt Tilburg wakker van het Veestraat-incident. Als Tilburgs politicus ken ik de Veestraat maar al te goed, die ligt in het verlengde van de Varkensmarkt op nog geen tweehonderd meter van de plek waar ik geboren ben. In de Veestraat hielden enkele buurtbewoners de komst van allochtonen tegen met racistische leuzen op het desbetreffende huis. Ze schilderden teksten op de met multiplex dichtgetimmerde ramen, die luidden: Geen buitenlanders en Wij willen frissen lucht? Afz Janmaat. De Nederlandse media wierpen zich massaal op de Veestraat.Hier werd een probleem zichtbaar dat ook in andere steden speelde. Iedere grote stad kent zijn eigen ‘Veestraat'. Wat waren de achterliggende problemen en wat kon de gemeentehier aan doen?
Hoewel de gemeente bekend was met de kwetsbaarheid van de buurt op het gebied van wonen, woonomgeving, verzorging en veiligheid en daarvoor een Nota Basiskwaliteit Woonbuurten had opgesteld, was men toch verrast, toen deze racistische leuzen werden aangebracht op de vernielde woning die een Antilliaans gezin was toegewezen. Het gemeentebestuur, bij monde van burgemeester Brokx, aarzelde geen moment en veroordeelde terecht een dergelijke wijze van het uiten van ongenoegens als niet tetolereren. Maar echte oplossingen voor de onderhuids levende problematiek werden op dat moment niet geboden. Brokx zei tegen de boze bewoners in het buurthuis, dat men de zaak nader zou bekijken. De sfeer in het zaaltje werd grimmiger en een enkeling stond op om Brokx, in onververvalst Tilburgs, de huid vol te schelden. De buurt bleef ontevreden en dreigde opnieuw over te gaan totveroordeeldenwaardige acties als er nog meer allochtonen kwamen wonen. Ik was daarbij aanwezig en ging met wat huiswerk uit deze confrontatie aan de slag binnen onze D66-fractie. Konden wij, zonder gevangene te worden van de zittende bewoners, wat meer zien van de achterliggend oorzaken van zo'n incident en tot een oplossing komen?
Uit onderzoek is gebleken dat deze buurt reeds lang door postorderbedrijven, winkeliers, gemeentelijke loketten, politie en volkshuisvesters, alsook medebewoners, bestempeld wordt als a-sociaal. Er heerst in deze buurt een spanning doordat een klein deel a-socialen het leefklimaat voor vele goedwillenden verpest. Debewoners zijn in vele gevallen gefrustreerd door het niet optreden van diverse instanties in de aandachtvragende buurt.
We realiseerden ons heel goed, dat met het opsteken van het bekende vingertje en ernstige terechtwijzingen de zaak niet is opgelost. Er diende veel meer te gebeuren. Je moest uit de opeenstapeling van knelpunten dié elementen weg nemen die voeding geven aan onlustgevoelens èn die mensen in de armen van extreem rechtse partijen drijven. Zijn daarvoor pasklare oplossingen? Probeer het. Maak er als politiek werk van en laat de diverse instanties gezamenlijk tot een brede aanpak komen, waarbij je als raad prioriteiten moet stellen.
Primair zou daarbij kritischer gekeken moeten worden naar de besteding van stadsvernieuwingsgelden. Veel van dat geld werd aangewend voor zaken die minder urgent zijn dan de problemen in de "knelpunt- wijken". Voor Publieke Werken, de Welzijnsdienst, Politie en Volkshuisvesters ligt hier een belangrijke taak.
Daarnaast zou een heldere voorlichting op gang moeten komen over het beleid rondom nieuwkomers in de wijk. Dat we te maken hebben met gezinshereniging, gezinsvormers of partners uit het buitenland, asielzoekers en vluchtelingen. Woningbouwcorporaties moeten periodiek in gesprek met de politiek.
Tenslotte moeten de schotten weg tussen gemeentelijke diensten zoals publieke werken, volkshuisvesting en welzijn. Als laatste zou het zinvol zijn om een te bezien of het woningtoewijzingsbeleidverbeterd kan worden. Hierbij gaat de voorkeur uit naar vrije woningkeuze voor iedereen. Doe dat middels het Delfts model, waar gewerkt wordt met een woonkrant en woningzoekenden zelf een keuzebon invullen.
In Tilburg is het duidelijk geworden dat het Veestraat-incident in een breder verband moet worden bezien. Op zich blijft een dergelijke uiting onaanvaardbaar, maar het afschuiven van de problemen van bewoners op "zondebokken" zal met kracht worden bestreden. We beseffen heel goed dat de overheid vaak het meest vraagt van de mensen die het minst hebben. Daar moet van de lokale overheid een extra verplichting tegenover staan op het gebied van wonen, woonomgeving,verzorging en sociale veiligheid. (...)
Uit ‘Bouwjaar 1945' Memoires van Jan Kwantes