BB: Bescherming Bevolking

• Datering van de gebeurtenis: Jaren vijftig van de vorige eeuw

Nee, de letters BB staan niet voor Brigitte Bardot, ofschoon dat wel zou kunnen want als 'jonge jongen' gingen we in de jaren vijftig natuurlijk naar elke film die in Tilburg te zien was, waarin 'de sexy Brigitte' een rol speelde. Een echte stoeipoes, vonden we.

Lang blond haar met meestal ook nog een pittoresk inkijkje. Het was een icoon voor het knapste meisje wat we ons toentertijd in onze dromen konden voorstellen! En, als ze dan ook nog in bikini optrad, dan sloeg 'ons jonge hoofd' natuurlijk helemaal op hol. We waren niks gewend in Tilburg!

Trouwens het naar de film gaan en als het even kon, een kleurenfilm, was een regelmatig terugkerend fenomeen in mijn jeugd. Er bestond immers amper TV en bijna niemand had nog een toestel, laat staan een kleuren-tv-toestel; die moesten nog worden 'uitgevonden'. Zo waren we ook helemaal onder de indruk van de uitzonderlijk knappe Grace Kelly met haar 'True Love' in 'High Society' uit 1956 (met o.a. Louis Armstrong, Frank Sinatra en Bing Crosby) in de bioscoop achter hotel Riche. Maar toen ze een paar maanden nadien ging trouwen met een Prins uit Monaco, was menige Tilburgse vrijgezelle jongeman helemaal uit het lood geslagen.

Maar nee, er was nog een heel andere betekenis voor de letters BB en daarover wil ik het nu hebben: Bescherming Bevolking ! Wel ietsje minder pikant.

In 1956 werd ik gekeurd voor militaire dienst. Ofschoon er van alles aan me mankeerde (en nu nog, volgens mijn echtgenote) werd ik tóch goedgekeurd. Het maakte me verder ook niks uit want ik had tóch vrijstelling vanwege zogenoemde 'broederdienst'. Drie broers 'boven' mij hadden al gediend en dan gold voortaan vrijstelling voor alle overigen in een gezin.

Ik werd 'buitengewoon dienstplichtig' verklaard. Dit hield in dat ik weliswaar op dát moment niet in dienst hoefde, maar dat ik in geval van oorlog of andere rampspoed alsnog zou kunnen worden 'opgetrommeld'. Geen probleem, dácht ik. Totdat twee jaar later, ik alsnog werd opgeroepen voor de Dienst "Bescherming Bevolking".

Wat was er aan de hand? Sinds 1952 bestond er landelijk, in het kader van de Koude Oorlog, een (aanvankelijk louter uit vrijwilligers bestaande) organisatie onder de naam "Bescherming Bevolking". Meer dan 160.000 mannen en vrouwen (!) waren daar lid van, compleet met 'blokhoofden'. In 1958 besloot de Minister van Binnenlandse Zaken dat dit aantal minimaal 200.000 moest zijn en dus ..... werd besloten om 'een hoop' buitengewoon dienstplichtigen hiervoor op te roepen!

Men hield namelijk ernstig rekening met het uitbreken van een Derde Wereldoorlog, met de inzet van atoomwapens. Huis-aan-huis werden brochures verspreid onder de titel 'Wenken voor de bescherming van uw gezin en uzelf'.

Zo moest ik dus ook vanaf september 1958 elke woensdagavond komen oefenen in een pand aan de Antoniusstraat en gingen we soms naar een commandopost onder de flat "Vredenburcht" aan de Ringbaan West. We kregen lessen in EHBO en EHIO (Eerste Hulp In Oorlogsgevaar) en ik heb het zelfs nog tot Adj. Commandant van een Mobiele Geneeskundige Groep 'geschopt'....... voor áls het ooit nodig zou zijn.

Gelukkig maar dat het niet nodig is geweest, want je moet mij geen pleister laten plakken! Dankzij mijn verhuizing uit Tilburg naar een dorpje bij Den Bosch (Nieuwkuijk) waar ze geen BB kenden, bracht ik het er nog tamelijk goed van af, want later hoorde ik van Tilburgers verhalen die er nog jaren en jaren 'last' van hebben gehad! Ofschoon, we kregen één gulden per avond vergoeding voor 'gemaakte transportkosten, kleine verteringen e.d.''. Die liep ik nadien dus wel mooi mis.

Er was zelfs een speciaal BB-lied, ofschoon ik dat zelf nooit heb hoeven zingen. Het laatste couplet luidde: 'Vrede blijft het vergezicht, daarvoor wordt tesaam gegeven: 't Offer van de burgerplicht. 't Volk zal vrij in voorspoed leven, want als 't uur van onheil slaat: Vindt het de BB paraat!'

Nog niet zo lang geleden verscheen er een boek over deze periode van Mark Traa met als titel 'De Russen komen!' Zie de afbeelding hiernaast. De andere foto's zijn met name afkomstig van Het Geheugen van Nederland. Voorts nog twee foto's via BeeldOnline, een telefoniste van de BB en het afscheid van burgemeester mr Baron van Voorst tot Voorst resp. de heer L. Donders (hoofd BB in 1957).

Tot slot nog een fotootje (van een gedeelte) van mijn uniform-vest destijds, zoals ik dat nog steeds, na meer dan vijftig jaar (!) op zolder heb hangen. Ik heb het later nog eens een keer met carnaval gedragen. Zelden zoveel respect ondervonden!

Louis Sparidans, Grave