Louis Sparidans
- Datering van de gebeurtenis: 1809 - 2010
Ik weet het (als oud-Tilburger): Tilburg is de zesde grootste stad van Nederland (na Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Eindhoven). Dat is niet mis! Elke Tilburger weet het ofschoon, als je het aan alle Nederlanders zou vragen, dan weet ik het zo nét nog niet.
In grootte (in inwonertal althans) is Tilburg de zesde in de rij ofschoon, Almere zit Tilburg wel behoorlijk op de hielen! Het groeit veel sterker dan Tilburg. Maar Almere is geen stad met stadsrechten, want die worden al sinds 1825 niet meer verstrekt en toen bestond Almere immers nog niet.
Tilburg behoort daarmee (zoals bekend sinds 1809) tot de laatste tien steden die nog stadsrechten kregen van in totaal 193 plaatsen in Nederland met stadsrechten, met als eerste in het jaar 952: Deventer!
En Nijmegen dan, en Maastricht ..... hoor ik u vragen. Het klopt, deze steden bestonden al veel langer als stad (al sinds de Romeinen), alleen het systeem van toekennen van stadsrechten is pas in de Middeleeuwen ingevoerd, waardoor Nijmegen pas in 1230 aan de beurt kwam, net iets vóór Grave dat al sinds 1233 stadsrechten bezit.
Dat geeft ook meteen de relatieve betekenis van stadsrechten weer, want Grave (waar ik inmiddels al weer ruim 25 jaar woon) heeft het nog steeds niet verder geschopt dan pakweg 13.000 inwoners (waarvan minder dan 9.000 in Grave-stad, maar wel met nog een paar hele mooie monumenten; maar dat terzijde).
Maar nu terug naar Tilburg: Rekening houdend met het vorenstaande zou Tilburg misschien wel aanspraak kunnen maken op de titel "Ut grôtste dùrp van Nederland". Of stoot ik daarmee (teveel) Tilburgers tegen het hoofd? "Un mooi dùrp is nie lillek" zei laatst iemand tegen me die vroeger zelf in d'n Udenhout woonde (inmiddels óók Tilburg).
Waarom zo krampachtig "een grote stad" willen lijken, als er nog zoveel moois in de buitenwijken te zien valt? "Onderzoek alles, maar behoudt het goede", zou ik tegen de nieuwe Raad willen zeggen!
Ik heb me voorgenomen om vanaf nú tenminste eenmaal per jaar te komen kijken, hoe mooi Tilburg nog is, als "ut grôtste én schônste dùrp van't laand". Wat is er eigenlijk op tegen? Daar kan Grave niet tegen op!
Louis Sparidans, Grave
Bijgaand: een detail van een "Jacob-Kuijper-kaart" van Tilburg omstreeks 1865. In die tijd bestond Tilburg nog voornamelijk uit wijken en buurtschappen, die naderhand als het ware tegen elkaar aan zijn gegroeid.