Van Tilburg Vooruit naar VVV-Nieuwlandstraat

• Datering van het voorwerp: 1907-2010

Om te vieren dat Tilburg honderd jaar tevoren van Lodewijk Napoleon stadsrechten kreeg is hier in 1909 een grootse ‘Internationale Tentoonstelling' georganiseerd door ‘Tilburg Vooruit'. Dit was een nieuw opgerichte vereniging (afb. 1) om deze tentoonstelling voor te bereiden, maar primair om de leefbaarheid voor de Tilburgers in Tilburg te verbeteren.

‘Tilburg Vooruit' werd opgericht in juli 1907, in de bovenzaal van het café van Jan Marinus in de Monumentstraat, met Leon Bruyelle, van de meelfabriek/graanhandel Bruyelle als voorzitter en Jos. A. Vorstenbosch van de R.H.B.S., de Rijks H.B.S., als secretaris.
Direct al nam men de nodige initiatieven om de leefomstandigheden te verbeteren. In 1907 ging er een verzoek naar de H.B.S., de Hollandse BuurtSpoorwegen, om een wachthuisje te plaatsen op de Spoorlaan voor de trampassagiers die daar stonden te wachten. En naar de S.S., het Staatsspoor, om de klok op de gevel van het station 's avonds te verlichten. Een krantenbericht uit 1908 meldde hun ‘bemoeienis om de overwegbomen aan de Koestraat en de Gasthuisstraat in de kleuren wit/zwart te schilderen zodat de veiligheid zal toenemen.'

Leden van de vereniging waren voornamelijk fabrikanten en middenstanders met enkele bekende Tilburgse schrijvers en historici als Lambert de Wijs en Van Delft.
De naam Tilburg Vooruit is tot 1955 in gebruik geweest (afb. 2, 3 en 4), maar toen al naast de huidige benaming VVV, die men vanaf 1923 gebruikte en meer gericht was op de bezoekers van buiten Tilburg. Een landelijke organisatie fungeerde als overkoepelende instantie voor de vele plaatselijks VVV's.
De combinatie van ‘Tilburg vooruit' met VVV had in 1923 al een stadbusdienst gepromoot met als resultaat dat in januari 1924 een stadsautobusdienst werd aangekondigd ‘bestaande uit 5 wagens welke voor luttele centen passagiers door de stad zullen vervoeren.'

Bij het promoten van een stad hoort een slogan. Voor Tilburg was dat lange tijd, tot 2003, het gezegde ‘Tilburg-Moderne Industriestad'. Zoals advertentie, afb. 2 laat zien was het beeld van Tilburg als industriestad vanaf 1927 werd gebruikt.

Voor Tilburg Vooruit was het geen noodzaak om een vrij toegankelijk pand te hebben zoals we dat nu kennen. Ergens in de stad een secretariaat was voldoende.
Maar een VVV kan nauwelijks zonder een makkelijk herkenbaar pand om bezoekers van dienst te zijn. Het lijkt alsof de Tilburgse VVV zich na de oorlog ontwikkelde tot een vorm van ambulante handel, zoveel verschillende vestigingen als er zijn geweest. Rond 1940 was dat Willem II-straat 12.
In de jaren vijftig, Stationsplein 1, afb. 6.
Rond 1970, Spoorlaan 440.
Verder onder andere, Spoorlaan 394 (afb. 7); de achterzijde van het paleis - Stadhuis 128; in het vrijstaande Katterugpand - Stadhuisplein 132 en tot 2010 tenslotte, Spoorlaan 364.

Het begon na de oorlog met een aantrekkelijke kiosk naast het (oude) station, een ontwerp van architect Jan v.d. Valk uit 1947, afb. 6. Deze kiosk heeft het veld moeten ruimen bij de aanleg van het hoogspoor en bouw van het nieuwe station in de jaren 1960-1963.

Nu, vanaf januari 2010 heeft de VVV zijn ‘definitieve' bestemming, afb. 9 , gevonden ! In het historische pand, Nieuwlandstraat 34, met een volledig nieuwe en moderne inrichting, compleet met voorzieningen waar in het vorige pand op de Spoorlaan geen ruimte voor was.

Afb. 1: Briefhoofd van ‘Tilburg Vrijuit', koninklijk goedgekeurd op 24-10-1908
(RAT-061529)

Afb. 2, 3 en 4: Enkele van de briefhoofden van ‘Tilburg Vooruit' en de VVV uit de periode 1948-1958.

Afb. 5: ‘Tilburg Industrieterrein', afbeelding uit een Tilburgse promotiegids in 1927.

Afb. 6: De na-oorlogse VVV-kiosk bij het station, naar een ontwerp van Jan v.d. Valk uit 1947. (RAT-031812)

Afb. 7: Het VVV-kantoor rond 1960, Spoorlaan 394.
(RAT-031601)

Afb. 8: Het voorlaatste VVV-kantoor, Spoorlaan 364

Afb. 9: De huidige en ‘definitieve' VVV-bestemming, Nieuwlandstraat 34.