Koffie koffie, lekker bakkie koffie

• Datering van de gebeurtenis: Rond 1950

Vergeet het maar! We denken er nu niet meer bij na, maar rond 1950 was dat koffie-drinken niet zo gemakkelijk. Sinds de oorlogsjaren was de koffie (destijds nog) alleen maar op "koffiebonnen" verkrijgbaar en heel veel mensen ruilden die bonnen weer voor iets anders wat ze harder nodig hadden. Distributiebonnen heetten die, bedoeld om schaarse produkten zo eerlijk mogelijk over de bevolking te verdelen.

Pas in 1952 werden de koffiebonnen afgeschaft en ik weet nog dat onze pa toen voor het eerst na de oorlog weer (echte) koffie dronk. Aanvankelijk nog maar één kopje, later pas meer. Daarvóór hadden wij cichorei op het keukenrekje staan, een soort surrogaat-koffie, die wél onbeperkt verkrijgbaar was.

Ik herinner me dat pakje cichorei nog goed uit de tijd dat ik wekelijks de boodschappen moest ophalen bij de "Coöperatie", in de winkel "Het Anker" geheten, in de Kruisstraat op d'n Besterd.

Als kind mocht ik natuurlijk sowieso geen koffie drinken en de surrogaat-koffie (die we ook nog lang na 1952 thuis hadden; die was namelijk stukken goedkoper!) vond ik verre van lekker. Vergelijk het met de "eikeltjeskoffie" die je tegenwoordig nog in reform-winkels kunt kopen.

Overigens, al dan niet gesponsord door koffieproducenten, kwam ruim vijftig jaar geleden (in 1958) Rita Corita met haar koffie-promotielied, wat oudere Tilburgers zich nog wel zullen herinneren. Hiernavolgend het refrein:

Koffie koffie, lekker bakkie koffie; jongens wie lust er een kop? Koffie koffie, lekker bakkie koffie; wat knapt een mens daarvan op. Je kan heel lang leven en blijft ook gezond, als je maar nooit op de koffie komt (= als je maar niet te laat komt).

Afgelopen week bezocht ik nog een "bruin café" en de aanwezige herbergierster (ongeveer van mijn leeftijd) hief na mijn bestelling spontaan dit lied aan. Kwam het omdat ik maar alleen was? Ik heb haar wel een compliment gegeven, want de koffie smaakte voortreffelijk.

Ach, zei ze, ze zong het wel vaker, zeker als er een ouder iemand koffie bestelde en er verder niemand in de zaak was. Oei, daar moest ik het mee doen!

Louis Sparidans

Op bijgaande foto (met dank aan Ingeborg Wind) een blijde kruidenier uit 1952, nadat de koffiebonnen waren afgeschaft (tekst op toonbank: niet langer getreurd, met de koffiebon is het gebeurd!). Om mijn leeftijd te kunnen inschatten volgt ook nog een fotootje, onlangs gemaakt door een persfotograaf, tijdens de intocht van Sinterklaas.