- Datering van het verhaal: 20 mei 2008
Belevenissen in de Anna Paulownastraat rond / tijdens WO II
De Tilburger Willem Nieuwlands is er geboren (25 mei 1933) en getogen. En hóe! Want de straat en de buurt werd bevolkt door Tilburgers van allerlei pluimage vertelde hij. Het heeft hem gevormd. Een sociale buurt met een speciale goede sfeer, vreemde mensen hoorden er niet bij. Het was een beetje het idee als de Jordaan in Amsterdam.
Als kind mocht hij mee met zijn vader naar het circus. De sfeer, de muziek, de entourage en de clowns maakte diepe indruk op hem. Circus Mulners, Bever, Boldini en Sarasini, hij heeft ze allemaal gezien. Hij had eigenlijk met het circus meegewild!
Maar zijn beroep is kunstenaar geworden, toch laat het circus hem niet los, integendeel, zo ziet u in het Twee Steden Ziekenhuis schilderijen met clowns hangen, allemaal van zijn hand.Binnenkort gaat hij weer een serie clowns schilderen, met naar verwachting een tentoonstelling als sluitstuk.
Als jochie van ongeveer 8 jaar kreeg hij regelmatig van zijn buurman pruimtabak boven op zijn hoofd, de buurman vond dat grappig, Willem niet. Een tegenactie was nodig:In die tijd hadden ze nog poepdozen in huis, Willem kocht daarom gist bij bakkerij van Iersel. Belt aan bij de buurvrouw, "Anneke, mag ik even naar het toilet?" Hup, de gist in de pot!Toen kwam de buurman thuis, de gist kwam omhoog met poep en al.... "Wie is hier naar de wc geweest?" "Alleen ons Willeke", zei de buurvrouw. De buurman boos, maar Willem had het hem al een paar keer gezegd: ´'Gij moet met uw pruimen van mijne kop afblijven!"De boodschap was eindelijk duidelijk.... Zeker toen hij ook nog alle pruimen van de boom van de buurman had gepikt.
Aan de overkant woonde Anneke Snels, zij had er een net logement in de straat, haar broer Lange Chris hield de boel in de gaten. Zodat het rustig bleef en het bezoek in goede banen werd geleid.
Twee deuren verder van Willem, groeide Joke Hollander op. Menig Tilburger kende hem met de naam "Zotte Joke", gekleed in zijn vertrouwde leren jas was hij vaak in de Heuvelstraat te vinden.
Het snoepwinkeltje van Sanneke Cools was natuurlijk in trek! Zij en haar man waren slechtziend, dus deden Willem en zijn vrienden een zilverpapiertje om een "halfke", met deze nepmunt van 10 cent viel er heel wat meer te snoepen. Anders was de vrijdagse cent en het zondagse dubbeltje zo op....
In de oorlog gebeurde ook in deze straat trieste dingen. Een paar deuren verder woonden de gezusters Hartog, zij zouden op transport worden gezet naar Duitsland en waren er zich helaas van bewust hoe hun levenseinde daar zou zijn. Dus "wat Hitler kan, doen wij liever zelf": de twee zusjes zijn in bed gaan liggen met de gaskraan open....
Er woonden in deze straat verschillende dames van lichte zeden, tijdens de oorlog werden de Amerikaanse soldaten daar vaak heen gestuurd.
Eindelijk kwam de bevrijding. Hiernaast ziet u een foto van een fictieve bruiloft van Jan en Anneke Mallens in het kader van de bevrijdingsfeesten. Voor Café De Paardenhandel in deze straat. (foto regionaal archief Tilburg)Rond de jaren vijftig waren er maar liefst vijf café's in de buurt. Waaronder van Otten, van Kruisen en de Beer en De Paardenhandel. Tilburgers uit o.a. Broekhoven kwamen er op bezoek.
Als het Tilburgse kermis was, kwamen "De helden van Broekhoven" (zo werden ze in die tijd genoemd) na afloop een borrel drinken, sommigen lieten ook even zien wie de sterkste was, dat viel niet mee want meteen werd de zwaarste en de grootste aangepakt, dan was het zo afgelopen. Het was een wijk waar ze voor "geen hel en duvel bang waren"....aldus Willem.
Zo heeft Willem nog veel te vertellen over deze bijzondere straat rond 1940-1950. Maar ook als kunstenaar heeft hij veel te melden. Hij heeft zijn sporen nagelaten in en buiten Brabant. Daarover een apart artikel. (Willem Nieuwlands, kunstenaar)
Auteur: Wilma Willemse