- Datering van de foto: september 2007
- Wie staan erop: v.l.n.r.: Mariëta Emers, Reginalda Piar, Carla Zevenhuizen, Linda Craane, Euphemia Supriana, Dylsia Maduro, Mariëtte Wolbert (Industrieel ontwerper), Hanna Nijssen-Willems, Lourdes Gijsbertha, Jolanda Offerman
In het kader van Tilburg 2009, het jubileumjaar van de stad, laat het Textielmuseum 200 Tilburgse vrouwen uit diverse interculturele vrouwengroepen deelnemen aan een textielproject (tafellopers en servetten).
In september 2007 nam een groep Antilliaanse vrouwen deel.
In dit deel persoonlijke informatie over enkele deelneemsters aan het textielproject; algemene informatie over de groep Antilliaanse vrouwen en persoonlijke informatie over enkele andere deelneemsters staat elders op deze site onder de titel ' Stichting Caribische Senioren Tilburg'.
Hanna Nijssen-Willems
Hanna (afb. 2) werd geboren op Curaçao. In 1979 kwam zij naar Nederland. Na wat rondzwervingen belandde zij in Dordrecht, waar zij trouwde. Inmiddels 21 jaar geleden verhuisde zij naar Tilburg. Zij had destijds geen enkele band met Tilburg. Zij werd geconfronteerd met een taal, Tilburgs dus, die zij dacht dat geen Nederlands was en waardoor zij dacht dat haar Nederlands slecht was! Het wende, maar het verbaast haar nog steeds. Hanna werkte op een kantoor dat vacuümpompen verkocht. Zij werkte vaak tot 's avonds laat, als de schoonmaaksters kwamen. Deze schoonmaaksters spraken allemaal plat Tilburgs. Ook op kantoor werd onderling Tilburgs gesproken. Hanna was 21 jaar geleden één van de eerste bewoners van de toen nieuwe woonwijk Reeshof, volgens een schoonmaakster 'een gat'.
Hanna is bevriend met iedereen. Zo werd zij door mensen een keer uitgenodigd voor een familiefeestje. Zij had nog nooit zo'n leuk, hecht feest meegemaakt met zo veel eten. Er kwam zelfs beenham, op de Antillen een delicatesse, op tafel. Hanna heeft hierdoor haar vooroordelen opzij gezet.
Met textiel heeft Hanna weinig. Zij houdt wel van mooie stoffen en van kleding, maar doet er zelf niets mee.
Dylsia Maduro
Dylsia, 65 jaar oud, (afb. 3) is geboren en getogen op Curaçao. Op de opmerking van Petra Robben dat het Dylsia niet aan te zien is dat ze de pensioengerechtigde leeftijd al bereikt heeft, citeert Dylsia Oprah Winfrey (een beroemde zwarte, Amerikaanse talkshowhost): "Black don't crack"! Vrij vertaald: zwarten verkreukelen niet; of: zwarten krijgen geen barstjes!
Dylsia heeft 5 kinderen (2 meisjes en 3 jongens) en 12 kleinkinderen. Op Curaçao werkte Dylsia in winkels, onder andere in de toeristenwinkel The New Amsterdam Store, een begrip op Curaçao. Er waren 3 winkels van deze keten, die vergelijkbaar is met de Bijenkorf. Hier werden onder andere geborduurde tafelkleden, kleding, schoenen en zogenaamde Rex beeldjes (een soort Hummel beeldjes) verkocht. Omdat de artikelen van prima kwaliteit waren, kwamen mensen van heinde en verre naar de winkels.
Vanwege de Nederlandse kou had Dylsia eigenlijk nooit gedacht hier naartoe te komen. Haar dochter trouwde echter met een man die op Schiphol werkt en vertrok zodoende naar Nederland. Ook een zoon trouwde in Nederland met een Nederlands meisje. Dylsia vond het een ellende achter te blijven en ging de kinderen, die haar het naast aan het hart lagen, achterna. Aanvankelijk verbleef Dylsia in Tilburg-Noord bij de oma van haar schoondochter. Dylsia wilde echter vrijheid en op zichzelf zijn; zij huurde daarom voor Hfl. 700,-- (!) per maand van een huisjesmelker een kamer op Broekhoven. Omdat zij alleen was, had Dylsia eigenlijk geen recht op een eigen woning; na 2 jaar kreeg zij echter toch een woning van de woningbouwvereniging en nog wel één met 3 slaapkamers. In die woning, in een zijstraat van de Postelse Hoeflaan, woont Dylsia inmiddels 17 jaar. Dylsia is de enige donkere tussen allemaal blanke Nederlanders. Nu de buurtbewoners gezien hebben wie ze is en hoe ze is (zij houdt niet van rommel, veegt dus de stoep, ruimt het onkruid op etc.) is zij volkomen geaccepteerd en heeft zij ook veel Nederlandse vrienden gekregen.
Dylsia is erg gelukkig in Nederland. Zij wil niet meer terug naar Curaçao en dit niet alleen omdat zij niet tegen de zon kan.
Jolanda Offerman
Jolanda (afb. 4) is sinds 5 jaar weduwe; zij heeft 2 kinderen, die allebei getrouwd zijn, en 6 kleinkinderen. Jolanda kwam in 1985 naar Nederland voor vakantie. Haar broer woonde toen al hier en ook had zij in Tilburg een goede vriendin. De meeste vakantietijd werd besteed in Tilburg en omgeving.
Sinds Jolanda's zoon naar Nederland ging om er te studeren en werken, was haar hart niet meer bij haar, zoals zij het zelf uitdrukt. Jolanda is erg gehecht aan haar kinderen en overbezorgd voor wat betreft de financiën van de kinderen, of ze wel goed eten etc. Met haar man maakte Jolanda daarom de afspraak dat, als hij gepensioneerd was, zij ook in Nederland zouden gaan wonen. De keuze voor Tilburg was eigenlijk een voor de hand liggende. Samen met man en dochter kwam Jolanda in eerste instantie terecht in een klein kamertje in Tilburg-Noord. Nog geen halfjaar later kreeg het gezin een eengezinswoning in de Hasselt. Sinds het overlijden van haar man woont Jolanda in een andere woning.
Jolanda heeft veel goede contacten. Zij heeft met mensen uit verschillende culturen gewerkt en kent zodoende de Stichting Experimenten Werkgelegenheid (elders op deze site staat informatie over de SEW), waar zij lesgaf.
Momenteel werkt Jolanda bij Amarant met verstandelijk gehandicapten. Jolanda, opgeleid tot lerares in het modevak (zij maakt alles, van nachtjaponnen tot bruidsjurken), werkt in de linnenkamer en op het atelier, waar speciale kleren op aanvraag gemaakt worden. Jolanda heeft de leiding over het atelier.
Jolanda's hobby is het maken van lekkernijen, tot bruidstaarten aan toe. Zij heeft hiervoor in Engeland veel cursussen gedaan. Ooit moest Jolanda voor iemand in Amsterdam een bruidsjurk maken. Er moest ook een hele chique bruidstaart komen en Jolanda wilde zowel het een als het ander doen. Dit doet ze dus nooit meer! Alles moest perfect zijn, en dat was het uiteindelijk ook, maar het was veel te veel werk.
Aan het eind van het verhaal moest Jolanda nog even kwijt dat zij lang geleden op haar verjaardag naar de kerk moest en te laat kwam. Haar tante, die dit gehoord had, feliciteerde Jolanda om die reden niet met haar verjaardag!
Carla Zevenhuizen
Carla (afb. 5) is 62 jaar oud. Zij is in 2000 naar Tilburg gekomen. Carla woonde eerst in Amsterdam en Purmerend en weet in eerste instantie eigenlijk zelf niet waarom zij naar Tilburg gekomen is. Zij vond het wonen in Amsterdam en Purmerend leuker dan in Tilburg. Haar zus woonde echter in Tilburg en dat was voor haar reden toch maar naar Tilburg te verhuizen.
Carla, die al 17 jaar weduwe is, heeft 2 dochters en 4 kleinzonen.
Met textiel heeft Carla niet zo veel, alleen voor hobby. Zij huldigt het principe: als je geld hebt om iets te kopen, moet je niet zelf aan een machine gaan zitten! Carla's moeder daarentegen was erg handig aan de naaimachine en maakte zelfs bruidsjurken. Carla kan alleen een beetje breien en haken.
Carla is protestant en heeft geen enkele relatie met fraters en zusters ("Ik bemoei me niet met jou, jij niet met mij"!).
Carla woont in het centrum van Tilburg en zou niet meer terug willen naar haar geboorteland. Wint zij echter een aanzienlijk geldbedrag in de Staatsloterij, dan weet zij bijna zeker dat zij weg zal gaan uit Nederland.
Lourdes Gijsbertha
Lourdes (afb. 6) is 73 jaar oud; zij is getrouwd en heeft 6 dochters en 1 zoon. Twee van haar dochters wonen ook in Tilburg. Het is ook op verzoek van een dochter geweest dat Lourdes 8 jaar geleden naar Nederland gekomen is. Wonen in Nederland zou beter zijn voor haar gezondheid en die is er volgens Lourdes inderdaad op vooruitgegaan.
Lourdes woont in de buurt van de Westermarkt; het bevalt haar hier goed.
De meeste Antillianen zijn erg religieus en hechten aan tradities rondom hun religie, zoals dopen. Het geloof is een bindende kracht voor hen; zij voelen zich erg betrokken bij de kerk waartoe zij behoren en bezoeken deze ook trouw. Zo ook Lourdes. Zij is een van de mensen die elkaar dag en nacht (!) om het uur aflossen om te bidden en mediteren in de kleine kapel van de St. Jozefkerk (Heuvelkerk), waar het Allerheiligste permanent in een klein tabernakel is uitgestald. De groep mensen is genoemd "Met Sint Jozef in aanbidding". Lourdes bidt altijd op maandagmiddag van 2 tot 3 uur.
Foto's: Stads Foto & Ontwerp - Jan Stads
