Vader en zoon De Kuijer - voetballers bij NOAD

Wat een foto kan vertellen
Vanaf het voorjaar van 2022 neemt Sjef de Kuijer deel aan de bijeenkomsten van Football Memories. Dit project van Willem II Betrokken brengt twee wekelijks supporters en oud-spelers bij elkaar om herinneringen op te halen over het roemrijke verleden van de Tricolores. Voor de deelnemers zijn het geweldige ervaringen om met elkaar te spreken over wedstrijden, voetballers en trainers.

Tijdens een van de bijeenkomsten werden wij getroffen door het verhaal van Sjef de Kuijer over zijn vader Frans de Kuijer. Aanleiding was een teamfoto, die Sjef meebracht van kampioenselftal van de 1e Klasse Zuid van het seizoen 1927-1928. "Kijk dat is mijn vader Frans de Kuijer en weet je, ik heb ook nog in het eerste van NOAD gespeeld. Heel trots ben ik op de voetbalcarrière van mijn vader. Hij kon prachtig vertellen over dat kampioenschap van 1928." Vader en zoon beiden in het eerste elftal is genoeg reden om met Sjef in gesprek te gaan over de carrière van Frans en Sjef.

Een echte Tilburger
Frans de Kuijer werd geboren in 1901 in Tilburg aan de Bredaseweg. Frans treedt in de voetsporen van zijn vader en werd ook timmerman. Als twaalfjarige wordt Frans lid van NOAD. Hij moet een van de eerste leden van de club zijn geweest.
NOAD, met de schitterende afkorting Nooit Ophouden Altijd Doorspelen, werd in 1910 opgericht. Het veld lag op een steenworp afstand van het ouderlijk huis van Frans op de plek waar nu het Spoorpark 013 is gevestigd. Na de verhuizing van NOAD in de tweede helft van de jaren 50 naar de Melis Stokestraat in Tilburg werd op het voormalige veld van NOAD het rangeerterrein van de spoorwegen gevestigd.

"Frans viel bij NOAD snel op door zijn linkerbeen waarmee hij een geweldige traptechniek had. Hij beheerste als linkshalf het middenveld en zorgde voor goede passes en spelverdeling. Hij viel niet alleen bij NOAD op; hij werd ook regelmatig geselecteerd voor het Zuid Nederlands elftal."

Op de vraag of het een heel bewuste keuze was om naar NOAD te gaan is Sjef duidelijk. "De vader van Frans was timmerman en je kunt NOAD, zeker in de beginjaren, typeren als een club voor het gewone volk en de arbeiders. Maar ik denk niet echt dat dat een rol heeft gespeeld. Frans kon lopend naar de club en de andere clubs waren allemaal wat verder weg. Willem II was natuurlijk wat meer voor de fabrikanten en de zakenlui en Longa wat meer voor het middenkader. Hij heeft zich er in ieder geval altijd thuis gevoeld. En ik later ook!"

NOAD kampioen 1e Klasse Zuid 1927-1928
Hoogtepunt in de loopbaan van Frans bij NOAD was het kampioenschap van het seizoen 1927-1928 van de 1e Klasse Zuid. Er werd gespeeld in vijf klassen. De vijf kampioenen van de klassen speelden een onderlinge competitie om het kampioenschap van Nederland. De 1e Klasse Zuid bestond uit tien clubs, zoals o.a. Longa, Willem II, PSV, NAC, Wilhelmina, BVV. Willem II eindigde als zevende en Longa werd achtste. "Mijn vader kon mooi vertellen over de wedstrijden en het kampioenschap. Ze gingen met paard en wagen naar de Heuvel omringd door duizenden mensen. Het was schitterend en het was de eerste keer dat NOAD kampioen werd van Zuid Nederland én dus ook van Tilburg. Die rivaliteit met de andere twee clubs speelde wel altijd mee. NOAD had een sterk team met Henk van Tilburg als keeper, Willeke Franken en Huub Jongen. Henk van Tilburg heeft negen wedstrijden voor het Nederlands Elftal gekeept."

Daarmee plaatste NOAD zich voor de wedstrijden om het kampioenschap van Nederland. NOAD moest aantreden tegen Feijenoord, Ajax, ZAC en Velocitas. Na acht wedstrijden was Feijenoord kampioen van Nederland. NOAD eindigde op de derde plaats met drie overwinningen, twee gelijke spelen en drie verliespartijen. De thuiswedstrijd tegen Feijenoord op 15 april 1928 moet een spektakel geweest zijn. Dankzij doelpunten van Bertens en Franken kwam NOAD op 2-0. Pijl van Feijenoord scoorde nog de 2-1.
Verrassend waren ook de toeschouwersaantallen bij deze vier thuiswedstrijden van NOAD. Gemiddeld waren er ongeveer 6.000 toeschouwers bij deze wedstrijden; een bewijs dat voetbal in Tilburg echt leeft. Het lukte NOAD niet om het succes lang vast te houden. Het seizoen 1928-1929 sloten ze af met een 6e plaats. PSV werd kampioen van de 1e Klasse Zuid en won vervolgens de strijd om het landskampioenschap. Daarmee werden de Eindhovenaren voor de eerste keer kampioen van Nederland.

Een rijk leven
Frans speelde uiteindelijk meer dan 250 wedstrijden voor NOAD en werd, hoe kan het ook anders, geëerd met een gouden horloge. Na zijn actieve voetballoopbaan werd hij bestuurslid en nam zitting in de elftalcommissie. Frans heeft 40 jaar gewerkt als chef werkplaats bij bouwbedrijf Ruts aan de Zevenheuvelenweg. In 1988 is hij op 87-jarige leeftijd overleden. Op 16 januari 1935 werd een tweeling geboren; een jongen en een meisje. De jongen werd Sjef genoemd. In de jaren daarvoor waren drie dochters geboren. Sjef groeit op met 4 zussen.

Een jeugd in oorlogstijd
Het gezin verhuist van de Bredaseweg naar de Watertorenstraat. Daar groeit Sjef op. Hij was vijf jaar toen de oorlog uitbrak. Op dat moment zat hij op de bewaarschool in de Annastraat bij de zuster Ursulinen. Hij heeft nog actieve herinneringen aan de oorlog. "Wij woonden in de buurt van de Kromhoutkazerne. De Duitsers hadden die kazerne gevorderd en dat betekende altijd veel soldaten en jeeps. Ik weet nog goed dat door de verplichte verduistering alles donker moest zijn. Ik zie mijn vader en moeder nog voor me, druk in de weer met gordijnen en doeken. Je beseft als kind niet wat er allemaal speelt, maar ik zie nog het gezicht voor me van een Joodse vrouw die bij ons in de Watertorenstraat werd afgevoerd. Als kind heb je geen idee wat dat betekent en welke impact dat heeft. Maar later besef je pas goed wat er allemaal gebeurd kan zijn."

Na de gemengde bewaarschool gaat Sjef naar de jongensschool in de parochie Sint Anna. Traumatisch voor Sjef was de onderwijzer in de tweede klas; dat was een echte NSB-er die een terreurbewind uitvoerde met veel slaan en knijpen. En dan komt oktober 1944. Het moment van bevrijding herinnert hij zich nog goed met tanks en jeeps over de Bredaseweg en in de Watertorenstraat.

Na de lagere school komt het voortgezet onderwijs. Al snel is duidelijk dat hij in de voetsporen van zijn vader gaat treden. Hij wil ook timmerman worden en wellicht meer dan dat! Na twee jaar ambachtsschool werd hij gezel timmerman. Hij kreeg een leermeester bij bouwbedrijf De Jong en Heerkens op de Korvelseweg en elke vier weken moest Sjef een rapport inleveren over zijn werkzaamheden. Maar hij wilde meer en solliciteerde bij het architectenbureau op de Noordstraat Gheering en van Doorn. Hij werd aangenomen en kon direct aan de slag als tekenaar.

In het voetspoor van vader Frans
Als jongen van 8 of 9 jaar begint Sjef als pupil bij NOAD. Niemand kon toen weten dat Sjef 50 jaar lid zou blijven van zijn NOAD. Na verloop van tijd wordt duidelijk dat hij talent heeft. Voor een voetballer is het een groot voordeel als die zowel links als rechts goed met de bal kan omgaan. En dat kon hij. Hij kwam het best tot zijn recht in de achterhoede als linksback of als voorstopper. Trots vertelt hij dat hij vrijwel zijn hele loopbaan aanvoerder was en geen kaarten of schorsingen heeft gehad.
Enthousiast is hij over zijn ervaringen met de selectie voor het Zuid-Nederlandse elftal. "Dat ging heel simpel met een briefje én een treinkaartje. Wij moesten naar het veld van RBC in Roosendaal. We kregen daar training van Henk Pellikaan, hét gezicht van Longa. Wij zaten met nogal wat Tilburgers in de trein o.a. Frits Louer, Louis de Zwart en Piet van Bladel’.

De idolen van Sjef de Kuijer
Op de vraag wie zijn idolen waren komt Sjef tot een mooi rijtje. "Willy Walhout van NOAD was mijn voorbeeld in de club. Landelijk kies ik voor Paul Meijers van Feijenoord en N.E.C. en Rinus Terlouw van Sparta. Ik heb met ze gespeeld in het Zuid-Nederlandse elftal. Die Terlouw kreeg als bijnaam de Rots en is nog steeds wereldberoemd door zijn kus aan Jayne Mansfield in 1957 bij de aftrap van de wedstrijd Sparta tegen DOS."

Geen idool bij Willem II? "Ik vond de spelers bij Willem II toch wel gelijkwaardig aan die van mijn team bij NOAD. Ik heb in die tijd wel een hele nauwe vriendschap opgebouwd met de keeper Piet van Neer en Frits Louer opgebouwd. Ik heb twee jaar met Frits bij NOAD gespeeld. Frits speelde van 1948 tot 1961 in het eerste van NOAD en vanaf 1961 bij Willem II. Met de Tricolores wint Frits de KNVB beker en speelt hij twee keer tegen Manchester United. Het lukt hem om in die twee wedstrijden beide Tilburgse doelpunten te maken. Naast Frits ging ook Jo Walhout bij Willem II spelen. Er was toch een drang bij die mannen om op het hoogste niveau te spelen."

1958-1959 Willem II en NOAD samen in de Eredivisie
Sjef heeft twee seizoenen in het eerste van NOAD gespeeld. In totaal speelde hij 7 wedstrijden in de basis. Veel andere wedstrijden zat hij als reserve op de bank en heeft hij regelmatig een deel van de wedstrijd gespeeld. Het seizoen 1958-1959 was bijzonder. NOAD en Willem II speelden beide in de Eredivisie én voor beide clubs was het Gemeentelijk Sportpark de thuisbasis. De thuiswedstrijd van NOAD tegen Willem II was op 30 november 1958. Dankzij twee goals van Coy Koopal won Willem II met 1-2. Bij NOAD speelde Frits Louer in de basis en Sjef zat op de bank. Willem II begon met Kurt Zaro, Piet de Jong, Jan Brooijmans en Coy Koopal in de basis.

Zes maanden later werd in hetzelfde stadion de uitwedstrijd voor NOAD tegen Willem II gespeeld. Deze keer mét Sjef de Kuijer in de basis. Nu was het 1-2 voor NOAD dankzij twee doelpunten van Jan Meijer. Voor NOAD was deze overwinning niet voldoende om op het hoogste niveau te blijven en met de 17e plaats degradeerde NOAD. Willem II eindigde op de 16e plaats en in de Eredivisie.
In totaal waren er 69 derby’s tussen NOAD en Willem II in de afgelopen jaren. NOAD wint 22 wedstrijden en verliest er 33, de overige 14 ontmoetingen eindigen in een gelijkspel.

Werken en sport centraal
Bij Sjef draaide de hele week om werken, studeren, gezin en sport. Zaterdagmiddag speelde Sjef bij het tweede team van NOAD. Zondag ging hij als eerste reserve mee met het eerste elftal; vaak zat daar ook nog eerst een bezoek aan de kerk voor. De werkweek bestond verder uit tekenen bij diverse bedrijven en een lange periode van een dag- en avondstudie HTS – Bouwkunde. Uiteindelijk wordt hij architect en vol trots vertelt hij over de erfenis die hij met woningen, flats en bedrijfspanden in Tilburg en wijde omgeving heeft nagelaten.

Tekst: met veel dank aan Jos Derksen en Sjef de Kuijer - augustus 2022

Bekijk ook de foto's van NOAD in de collectie van Regionaal Archief Tilburg

Lees meer over Frans de Kuijer in de Wiki Midden-Brabant

Lees meer over Sjef de Kuijer in de Wiki Midden-Brabant