Mieke-Nelie van der Heijden
- Datering van de gebeurtenis: 2011
Aan de oostkant van Udenhout zijn in juli 2011 veertien weefgewichten gevonden uit de Late IJzertijd en de Vroeg-Romeinse tijd. Dat betekent dus dat ze meer dan tweeduizend jaar oud zijn.
De Late IJzertijd was ongeveer van 450-15 voor Christus, de Vroeg-Romeinse tijd van 15 v Chr. -69 na Christus. Een bijzondere vondst, naast vele andere sporen, die het archeologisch onderzoek opleverde. Het onderzoek vond plaats omdat daar de nieuwe wijk 'Den Bogerd' moet worden gebouwd.
De veertien weefgewichten waren gemaakt van gebakken klei. Ze werden gebruikt als hulpstukken bij het weven van wollen of linnen stoffen, bv. voor kleding. De weefgetouwen uit die tijd - tweeduizend jaar geleden ! - hadden een houten geraamte. Daarin werden de vertikale scheringdraden door de weefgewichten op hun plaats gehouden. Tweeduizend jaar later, rond 1900, werden de foto's en tekening gemaakt die dit verhaal illustreren. Sommmige zijn vlakbij Udenhout gemaakt, aan de Tilburgse Rugdijk. Daar woonde toen de thuiswever Frans Robben (1860-1939). Zijn houten weefgetouw is later in het gereconstrueerde geboortehuis van Peerke Donders aan de Moerstraat gebruikt voor de inrichting van de weefkamer van Peerke's vader. Dat was in 1931.
Peerke Donders heeft, zoals bekend, ook als thuiswever met zijn vader gewerkt, voordat dat hij op latere leeftijd voor priester kon gaan studeren. Afbeelding 1 laat een (geromantiseerde ?) tekening zien van Peerke Donders bij het weefgetouw in zijn ouderlijk huis. Ook daar werden weefgewichten gebruikt. Of ze van klei, hout of ijzer waren, wie zal het zeggen ?
De archeologische sporen uit 2011 wijzen erop , dat in Udenhout toen houten gebouwen stonden, maar ook waterputten, afvalkuilen, graven en afscheidingen van erven en akkers. In het verleden vonden in Tiburg al vele andere archeologische onderzoeken plaats. In het grote boek 'Tiburg, stad met een levend verleden' wordt er melding van gemaaakt.
Tilburg Wolstad, stad van textiel, stad van spinners en wevers blijkt dus al veel ouder te zijn dan we altijd dachten. Of wisten de insiders het al wel ?
Bronnen: Stadsnieuws 31-7-2011; Tilburg, stad met levend verleden.
Foto's: RAT
Foto 1: Tekening van Peerke Donders met weefgetouw
Foto 2: Foto Henri Berssenbrugge van Frans Robben, Rugdijk 35, thuiswever met pijp
Foto 3: Thuiswever aan het werk (onbekend waar en wanneer)
Foto 4: Weefgetouw in een wevershuisje aan de Berkdijksestraat in Tilburg
(onbekend wanneer)
De fotograaf Henri Berssenbrugge (1960-1939) heeft in zijn werkzame leven vele mooie foto's gemaakt van de 'werkende mens' in en rond Tilburg. Boeren en wevers bv. Die zijn ook vastgelegd in boeken en uitgaven. Nog niet op het Geheugen van Tilburg.
