Frans Kense
- Geboortedatum: 04-10-1896
- Sterfdatum: 26-12-1995
Aan Quintinus Pessers, in Tilburg gedoopt als Carolus Franciscus Henricus Maria Pessers , hebben we twee bijzondere verhalen te danken. Allereerst dat hij tweemaal is overleden en daarnaast dat er in China een ‘Pessers-kathedraal' zou bestaan!
Geboren in 1896 in de Gasthuisstraat trad hij in 1916 in bij de Minderbroedersorde van de Paters Franciscanen. Daar werd hij in 1923, als Quintinus Pessers tot priester gewijd, afb. 1, en vertrok hij datzelfde jaar naar midden-China. Hier vond hij zijn bestemming in de historische stad Kiangchow, het huidige Yuncheng, in de provincie Shanxi.
Van najaar 1935 tot begin 1936 was hij voor een kort bezoek terug in Nederland en kwam toen weer regelmatig in Tilburg. Terug in China werd hij in november 1936 op 41-jarige leeftijd tot ‘apostolisch prefect' benoemd, afb. 2. Als apostolisch prefect had hij de bisschoppelijke waardigheid, in een missiegebied waar nog geen bisdommen waren opgericht maar uitsluitend apostolische prefecturen waren.
Voor de familie Pessers in Tilburg was de Japanse bezetting van China in W.O.-II, een spannende periode zonder enige informatie over de situatie van Quintinus Pessers. Hij kwam eind 1945 weer vrij uit een Japans interneringskamp voor buitenlanders waarna hij, 600 km lopend, naar zijn basis in Shanxi kon terugkeren.
Tweemaal overleden
Dat iemand tweemaal overlijdt met een tussenpose van bijna vijftig jaar lijkt even extreem als de legende van St. Dionysius die er in het jaar 285 in Parijs met zijn hoofd vandoor ging.
1. Het eerste overlijden in 1947
Twee jaar na de 2e Wereldoorlog, kwam het Communistische regime met Pasen 1947 ook in Kiangchow aan de macht. De katholieken gelovigen kregen het zwaar te verduren met volksgerichten met beschuldiging van spionage, wapenopslag en imperialisme.
In december dat jaar kregen de Minderbroeders in Weert een telegram, via de Nederlandse ambassadeur in Peking en het Ministerie van Buitenlandse Zaken. In Kiangchow was Quintinus gestenigd en onthoofd! Volgens het telegram samen met nog een tiental christenen.
Zowel zijn familie als de Minderbroeders in Weert gaven kennis van dit overlijden via advertenties, afb. 3 en 4.
Mgr. Stam van Mill-Hill droeg op maandag 15 december 1947 een Pontificale Requiemmis op in de voormalige Paterskerk in de Gasthuisstraat. Een voormalige klasgenoot van Quintinus, de Franciscaner pater De Wit uit Gouda verzorgde daarbij de lijkrede. Afbeelding 5 toont het bidprentje van Quintinus, zijn eerste.
Ruim twee jaar later, in februari 1950, kwam als volslagen verrassing het bericht dat Quintinus, samen met vier Hollandse Zusters uit Heerlen, vanuit Yuncheng contact had gelegd met de Hollandse ambassade in Peking.
Hoewel hij allerlei martelingen had moeten doorstaan, was er van een steniging geen sprake geweest.
2. Het tweede overlijden in 1995
In de periode 1947 tot 1954 heeft Quintinus Pessers steeds geweigerd om aan de eis van het Chinese regime te voldoen om het land te verlaten. Het interieur van de kathedraal was ondertussen gesloopt en hijzelf was genoodzaakt om met behulp van zijn eigen groentetuintje in zijn onderhoud te voorzien.
Tenslotte was hij de laatste buitenlandse Franciscaan in China en laatste Europeaan in de stad Yuncheng. In februari 1954 werd hij door drie bewapende politiemensen gedwongen om naar Hongkong te gaan, afb. 6.
Zo kwam hij in mei 1954, na bijna twintig jaar, terug in Nederland.
Na zijn terugkomst in Nederland woonde hij eerst een half jaar bij zijn jongere broer fabrikant Bernard Pessers, Gasthuisstraat 37.
De rest van zijn leven bleef hij in Nederland, zie afb. 7 uit 1964. De eerstvolgende tien jaar als Gardiaan te Stoutenburg en Megen en vervolgens tot 1991 werkzaam aan de Wittevrouwensingel in Utrecht, als waarnemend praeses en vicarius en Rector van het Johannes de Deo Ziekenhuis.
De laatste vier jaar van zijn leven bracht hij door in het Klooster KBO in Weert waar hij op tweede kerstdag 1995, op 99-jarige leeftijd overleed. Afbeelding 8 toont zijn tweede bidprentje.
De ‘Pessers-kathedraal'
Quintinus Pessers begon zijn werk dus in 1923 op 27-jarige leeftijd als Franciscaner missionaris in het huidige stad Yuncheng in de provincie Shanxi.
Van het begin af aan heeft hij zich ingezet voor de bouw voor een representatieve kerk op een heuvel in die stad. Met de lage kosten van levensonderhoud en daarmee de lage bouwkosten zou zo'n kerk bouwen, voor Hollandse begrippen, niet extreem duur zijn.
Volgens de familie overleveringen, deed hij daarvoor tijdens de bouw regelmatig een beroep op financiële steun bij zijn drie jaar oudere broer Willem Pessers, Wilhelminapark 33. Die was toen directeur van de leerlooierij, de Fa. Bernard Pessers in de Van Bijlandtstraat. Hun vader en voorgaande directeur, Bernard Pessers was in 1926 overleden.
Deze gotische kerk, met twee 40 meter hoge torens, werd rond 1937 in gebruik genomen, afb. 9. Omdat hij in 1936 tot Apostolische Prefect, tot ‘hulpbisschop' was benoemd, werd zijn kerk de bisschopzetel en zijn kerk daarmee de kathedraal van het toenmalige Kiangchow.
Men zou daarom kunnen stellen dat Tilburg, dank zij de financiële inbreng van de de familie Pessers, nog steeds een kathedraal heeft in Yuncheng in China !
Yuncheng is nu een stad met vijf miljoen inwoners, langs de Gele Rivier met een vierduizend jaar oude civilisatie. De kathedraal, ook wel naar het district de ‘Jiangzhou Cathedral' genoemd, is een van vier nog bestaande gotische kerken in China. Zie ook afb. 10, bij een bisschopswijding in september 2010.
Met dank aan en Jip Tamineau en tevens Frans Leers ofm. en Ton Peters ofm., medewerkers van het Archief van de Minderbroeders-Franciscanen te Utrecht.
