- Datering van de foto: 2 november 2007
- Wie staan erop: v.l.n.r.: Elsa van der Meulen, Miranda van der Klaauw, Louise Donjacour, ???, Francine van Werde, Riek Flipse, Saskia Bodelier, ???, Hettie van den Broek, Mariëtte Wolbert (Industrieel ontwerper)
In november 2007 namen enkele betaalde krachten en enkele vrijwilligsters van de SSTN/Stedenband Tilburg Matagalpa deel.
In dit deel persoonlijke informatie over enkele deelneemsters; elders op deze site staat algemene informatie over de SSTN/Stedenband Tilburg-Matagalpa en nog meer persoonlijke informatie over enkele deelneemsters aan het textielproject onder de titel Stichting Samenwerking Tilburg Nicaragua (SSTN).
Mieke Uitslag (afb. 2 en afb. 3)
De van geboorte Rotterdamse Mieke woont alweer jaren in Tilburg. Zij kwam hier naartoe vanwege haar werk; zij werkt al sinds 1969 als kraamverzorgster bij De Meiboom, voorheen Moedervreugd, tot voor kort gevestigd in Goirle.
Via een collega kwam Mieke in aanraking met de Stedenband. Na een bijeenkomst op Moedervreugd sloegen Mieke en enkele collega's enthousiast aan het naaien. Zij maakten onder andere jurken voor zwangere vrouwen en kinderkleding. Met koffers vol kleding toog Mieke naar Matagalpa. Zij is inmiddels tweemaal in Matagalpa geweest. Mieke trekt zich het lot van de zwangere vrouwen daar aan en vindt het fijn op haar manier een steentje bij te kunnen dragen aan het Casa Materna; zij heeft er haar hart helemaal aan verloren.
Mieke is in het Casa Materna bij bevallingen geweest en heeft, samen met een collega, tips gegeven. De vele vrouwen die, zonder assistentie of steun van wie dan ook, in één ruimte lagen te puffen en het gebruik van vooroorlogse materialen maakten diepe indruk op Mieke. Er werd als het ware aan de lopende band bevallen. Letterlijk en figuurlijk stonden/lagen de aanstaande moeders in de kou. Het deed Mieke goed hen veel warmte te kunnen geven. Zij kreeg er prompt een baan aangeboden!
De nieuwe Meiboom gaat het project ook weer ondersteunen.
Mieke heeft een door Louise Donjacour gemaakt kaartje met de afbeelding van een baby bij zich. Het kaartje geeft voor Mieke de relatie Tilburg/Matagalpa/Casa Materna/werk weer.
Riek Flipse (afb. 4)
Riek, afkomstig uit de Achterhoek, woont sinds 25 jaar in Tilburg. Zij kwam naar Tilburg vanwege het werk van haar man. Haar man Flip (zijn echte voornaam is Cor), jarenlang een bevlogen vakbondsbestuurder, zat in Winterswijk in de textiel. Riek heeft zelf ook in de textiel gewerkt, bij de firma Meijerink. En dit is niet de enige relatie die Riek heeft met textiel: zij maakte voor al haar kinderen (9 in getal) alle kleren zelf totdat de kinderen 16 werden! Zij maakte en vermaakte broeken en jassen en zat de hele zomer truien en sokken te breien voor de winter. Onder andere hierdoor heeft Riek haar sporen ruimschoots verdiend in haar eigen huishouden.
Eén van Riek's kinderen is toevallig vandaag jarig en Riek herinnert zich de kraamverzorgster van destijds, een boerin, nog erg goed. Deze vrouw waste namelijk de wollen truien te heet, zodat deze allemaal krompen.
Verder kan Riek zich nog herinneren dat zij en haar zus op de verjaardag van haar moeder naar oma gingen om daar een kleedje te borduren. Ook Riek heeft nog, inmiddels ouderwets, stopgaren en dergelijke.
Riek en haar man hebben een rijkgevuld leven gehad, waarop Riek met veel voldoening terugkijkt. Zo was zij onder andere bestuurslid van de FNV Vrouwenbond, één van de initiatiefneemsters, later bestuurslid, van de Annie van Dieren school (een vrouwenvakschool) en zat zij gedurende 16 jaar voor de PvdA in de Tilburgse Gemeenteraad.
Riek, inmiddels 79, is nog steeds geïnteresseerd in van alles en nog wat. Zij zit bijvoorbeeld in de redactie van de Seniorenwijzer van De Tilburgse Koerier en gaat, als vriend van het Textielmuseum, naar lezingen.
Al met al is het niet vreemd dat ook het hart van Riek in Matagalpa ligt.
Anneke van Luijken
Anneke kwam voor het eerst in 1974 naar Tilburg. Zij studeerde in Amersfoort, haar man in Utrecht. In Tilburg woonde familie van Anneke en zij woonde een tijd in een leuk flatje aan de Westermarkt. Anneke hield altijd een band met Tilburg en in 1978 kwam zij opnieuw naar Tilburg, nu om er te werken.
Anneke werkt bij het Centrum voor Ontwikkelingssamenwerking (COS) in Tilburg. Stad en land reisde zij, samen met Nellie Mols, af om te vertellen over herstructurering. Uit dat werk is haar huidige werk ontstaan.
Anneke is afgestudeerd op interviews met Tilburgse textielvrouwen. Het eerste project op haar werk was het opzetten van een vrouwengroep. Het moest gaan over de band tussen Tilburg en wat er ver weg gebeurde, niet weer over de teloorgang van de textiel. Anneke vertelde over onbeschermde arbeid, onder andere thuiswerk, maar niemand geloofde wat zij vertelde. Daarom is zij allerlei situaties gaan fotograferen. Met gepaste trots deelt Anneke het door haar en Nellie Mols in 1985 samengestelde fotoboek uit (titel boek: 'Thuiswerk, een fotoreportage over verborgen arbeid') aan de overige deelneemsters aan het textielproject. Het boek verscheen als vervolg op de tentoonstelling over thuiswerk die vanaf 1983 door het land reisde en die in Tilburg in de Heuvelpoort plaatsvond. Omdat Anneke geen fotograaf is van beroep, is zij er best trots op dat zij toch nog geld verdiende met het fotoboek, dat kennelijk goed aansloeg.
Anneke's eigenlijke beroep is vormingswerkster. Haar eerste stage tijdens de opleiding bestond uit het verzorgen van handenarbeidlessen aan jongeren. Er werd veel geborduurd en gebreid en, alles wat niet in de les besproken werd (bijvoorbeeld seks) gebeurde dan!
Anneke houdt zich nog steeds met dit soort dingen bezig. Deze week is een spannende week voor haar; zij hoopt geld te krijgen voor een nieuw project over dienstmeisjes.
Anneke heeft een stuk van een trui meegebracht die zij vroeger gedragen heeft toen zij zwanger was en een katoenen tasje met daarop een deur, van een collectief van bordurende vrouwen in India. Het mooiste borduurwerk wat Anneke ooit gezien heeft, zag zij in een museum in Ahmnabad in India; door vrouwen uit 3 dorpen werd er maar liefst 5 jaar aan gewerkt.
Marian van Stiphout
De moeder van Marian naaide vroeger alles zelf. Ook een zus van Marian, die bij haar in de klas zat, was erg goed in handwerken. Marian's herinneringen aan de handwerklessen ontlokken haar kreten als: afschuwelijk, frustrerend! Marian's eerste opdracht op de toenmalige lagere school in Bakel was het maken van een lange nachtjapon. Marian vond het bepaald niet de leukste lessen. De tweede opdracht was het breien van een trui voor zichzelf. Marian was toen 8 of 9 jaar oud. Zij dacht dat de trui nooit af zou komen. Zij moest het breiwerk steeds uithalen en opnieuw beginnen; het werd er helemaal smoezelig van. Toen de trui na een jaar af was, paste deze natuurlijk niet meer.
Marian's moeder geeft les in kantklossen in heel Oost-Brabant en Marian heeft een gekantklost (doop)jurkje meegebracht.
Marian is destijds in Tilburg komen wonen omdat zij naar de Tekenacademie ging. Uiteindelijk kwam zij, merkwaardig genoeg gezien het bovenstaande, toch bij textiel uit. Zij leerde mode en stof ontwerpen en volgde ook theoretische vakken met textiel.
Louise Donjacour (afb. 5 en afb. 6)
Louise werd geboren in Goes. Haar moeder was een echte Zeeuwse, die tot haar 18e klederdrachten droeg. Op haar 7e verhuisde Louise naar Oss vanwege het werk van haar vader; haar vader was een Ossenaar van geboorte.
Louise heeft een leven vol textiel gehad. Haar moeder maakte alles zelf voor Louise en haar 6 zussen; broers heeft Louise niet. Haar vader had 4 zussen. Hij maakte poppenkleren. Breien werd in die tijd al geleerd op de kleuterschool.
Thuis moesten de zussen Donjacour breien voor 'de missie'. Dit moesten zwachtels worden. Als het breien je na verloop van tijd beter afging, mocht je onderbroeken breien, ook voor 'de missie'.
Behalve breien, borduurde en naaide Louise ook veel. Zij had een zwart popje en maakte daar felgekleurde kleertjes voor.
Hoewel Louise's moeder eigenlijk wilde dat Louise kleuterleidster werd, ging zij een opleiding volgen bij de Zusters van Liefde. De opleiding was de voorloper van de latere Tehatex. Er was maar één non die lesgaf aan de opleiding en dat was Zuster Johannes. Na deze opleiding is Louise naar de Tekenacademie gegaan, waar zij de 1e graads bevoegdheid tekenen behaalde.
In 1994 is Louise in 1½ jaar tijd omgeschoold tot Grafisch Vormgeefster.
Louise kwam vroeger al vaak in het Textielmuseum. Zij heeft ondere andere klosjes meegebracht en een kopie van een foto van haar moeder in Zeeuwse klederdracht.
Louise is nog steeds een echte fröbelaar. Zij raapt dingen op van de straat of haalt iets uit elkaar en maakt er dan iets nieuws van. Een tante van Louise werkte in een lingeriezaak en van haar erfde zij dozen vol kantjes, lintjes en dergelijke. Zij heeft een huis vol knutselspullen.
Saskia Bodelier (afb. 7)
Saskia, geboren in Zuid-Limburg, kwam op haar 18e naar Tilburg om er te studeren. Zij deed de lerarenopleiding (Omgangskunde en Gezondheidskunde).
Saskia heeft een speciale band met Nicaragua. Zij en haar man woonden zo'n 10 jaar geleden 3½ jaar in Nicaragua. Zij werden uitgezonden vanuit de gemeente Eindhoven; ook Eindhoven heeft een stedenband met Nicaragua. Saskia's man werkte als een soort adviseur voor de Gemeente, Saskia zelf voor de particuliere poot; zij werkte met vrouwen, scholen en gevangenissen, vooral in de sloppenwijken.
Saskia heeft 2 dochters. Voor de bevalling van haar oudste dochter kwam zij destijds terug naar Nederland. Toen deze dochter in Nicaragua haar 1e verjaardag vierde wilde de werkster, die Saskia had voor het huis en voor haar kind, alles in roze. Saskia had zelf geen inbreng! Saskia heeft het jurkje meegebracht. Toen haar jongste dochter in Nederland 1 werd, kreeg ook zij het roze jurkje aan, maar dit stond niet in het koude Nederland!
Saskia heeft ook een wit geborduurd rokje meegebracht en de gestippelde badcape die haar moeder maakte voor haar geboorte. Zelf gebruikte Saskia deze cape ook voor haar dochters. Saskia heeft altijd al iets gehad met stippeltjes. Zo had zij vroeger al een serviesje met stippeltjes en voor moederdag kreeg zij een theepot met stippeltjes.
Iedere winter naait Saskia zelf jasjes voor haar dochters. Dit blijft zij toen zolang zij het leuk vindt; haar oudste dochter van 12 wil inmiddels geen zelfgemaakte jas meer.
Sinds enkele jaren woont Saskia in Loon op Zand. Zij heeft nog wel veel met Tilburg en komt er ook nog vaak. Zij sluit niet uit dat zij ooit weer in Tilburg komt wonen.
Sinds een halfjaar heeft Saskia een evenementenbureau voor bijzondere ontmoetingen: 'Verrassend Tilburg & meer'. Tilburg heeft veel bijzondere, interessante mensen met een bijzonder verhaal, een passie of een aparte hobby. Het is Saskia's passie om mensen tot elkaar te brengen. Deed ze dit eerst in Gambia en Nicaragua, nu doet ze dit in Tilburg. Saskia richt zich met haar bureau op bedrijfs- en teamuitjes; de deelnemers gaan van ontmoeting tot ontmoeting.
Foto's: Stads Foto & Ontwerp - Jan Stads
