- Datering van het verhaal: 06-04-2007
Tilburg is een bijzondere stad. Zij heeft geen oude stadskern zoals Breda, Den Bosch en Bergen op Zoom. Maar is ontstaan uit de samenvoeging van een aantal agrarische kernen en kent sindsdien een voornamelijk industrieel verleden. Waar in andere steden als Amsterdam en Leiden tijdens en na de wederopbouw rekening moest worden gehouden met mooie en oude gebouwen, hoefde dit in Tilburg niet. Tilburg werd gezien als een lelijke textielstad en kende geen imposante gebouwen en was volgens burgermeester Becht toe aan een in die tijd landelijk in zwang zijnde ‘plastisch-chirurgische' ingreep.
In de jaren zestig ging de textielindustrie in Tilburg ten onder. De vele fabrieken werden vervangen door nieuwbouwprojecten. Hetzelfde lot was vele kloosters en kerken, in onbruik geraakt door de ontkerkelijking, toebedeeld. De sloop van deze voor Tilburg kenmerkende gebouwen ging vele Tilburgers aan het hart. Toen ook een aantal karakteristieke gebouwen verloren zouden gaan in het nieuwe bestemmingsplan voor de wijk 't Zand kwamen de Tilburgers in actie.
Dat de Tilburgers in actie kwamen is vanuit onze hedendaagse visie wellicht niet zo verwonderlijk. Toch verdient dit een verklaring. In de jaren zestig ontzuilde de Nederlandse maatschappij. Burgers verbraken de oude banden met de politieke partijen en werden mondiger. Begin jaren zeventig kwam daar een herwaardering voor het gebouwde culturele erfgoed bij. Deze ontwikkelingen deden zich ook voor in Tilburg en maakten de verschillende acties mogelijk.
De Tongerlose Hoef aan de Reitse Hoevenstraat is één van de gebouwen die gered werden. In 1955 werd de in verval verkerende hoeve opgekocht door de gemeente. Na verschillende op niets uitlopende initiatieven werd zij uiteindelijk hoeve gered door het inschakelen van het Tilburgs Studentencorps St. Olof. In samenwerking met professor H.F.J.M. van den Eerenbeemt kregen zij de taak om de vier ton restauratiegelden te beheren. Wat heeft geleid tot het behoud en de restauratie van de Tongerlose Hoef. De hoeve, inclusief tiendschuur en bakhuis staan nu midden in Tilburg, ingeklemd tussen de nieuwbouw uit de jaren 60, 70 en 80 van de vorige eeuw.
De Tongerlose Hoef is echter niet het enige historische gebouw de behouden is. In de jaren 70 van de vorige eeuw kwamen de Tilburgers in opstand tegen de sloop van oude stadselementen. Er is meer bewaard gebleven in de omgeving van de hoeve. Zo staan er in de Reitse Hoevenstraat en in de Bokhamerstraat nog een aantal historische wevershuisjes en een enkele oude boerderij. Dat deze panden het bezichtigen waard zijn bewijst wel de overplaatsing van een aantal wevershuisjes naar het Openluchtmuseum Arnhem.
Bronnenlijst
Gorisse, Dr. Cock (Hoofdred.) (2002); Tilburg Stad met een levend Verleden. De Gemeente Tilburg vanaf de Steentijd tot en met de Twintigste Eeuw, Tilburg: Regionaal Historisch Centrum Tilburg
Willems, Rianne & Arjen Roos (2006); Zand Reit Wandelbos, de dingen die voorbijgaan, Tilburg: Uitgeverij Blad & Boek
