Sjel van Es - werkzaam bij Van Gend & Loos

Fotonummer 037103

Interview en tekst door Henk van Doremalen

Tilburg kende tot in de jaren vijftig een spoorwegemplacement aan de Spoorlaan vlakbij het station. Het lag ter hoogte van de nieuwe tunnel Willem II-straatpassage tot aan de overweg Koestraat/Heuvel. Daar was het een komen en gaan van goederentreinen en auto’s van NS dochter Van Gend & Loos. Die firma zorgde voor een groot deel van het voor- en navervoer voor de spoorwegen. Het emplacement verdween begin jaren zestig in het kader van de plannen hoogspoor. Toen Is bij de Ceciliastraat een nieuw emplacement aangelegd met kantoor en loskades en hallen voor zowel de goederentreinen als de groter wordende wagens van Van Gend & Loos. Het is op deze twee plaatsen waar Michael van Es (1935) vanaf 1955 een aantal jaren gewerkt heeft.

Sjel van Es, zoals hij wordt genoemd: ’Bij ons werd dag-en-nacht gewerkt. Dat is ook logisch, want ’s nachts kwamen de wagons met goederen aan die gelost werden. Vervolgens werd de lading op wijk of route gesorteerd en namen de chauffeurs het mee. Je moet je voorstellen dat iedere zending vergezeld ging van vrachtbrieven en dat moesten wij op de administratie regelen. In de loop van de dag kwamen er weer goederen binnen via onze chauffeurs, maar ze werden ook ter plaatse afgeleverd. Dat moest allemaal weer worden ingeladen en vertrok vervolgens per trein naar een distributiepunt als Utrecht waar het verder werd gesorteerd voor bestemmingen in het land. En dat ging dag-en-nacht door. Meestal was er ook sprake van contante betalingen voor goederen, dus onze chauffeurs, die hun wijk op hun duimpje kienden reden met het pakken geld rond. En dat moest weer worden afgerekend op kantoor. Wij zaten er in die jaren wat het vervoer betreft bovenop.’

 ‘Toen we naar het nieuwe kantoor gingen was daar weliswaar meer ruimte en werkten we niet meer in een gele stofjas, maar in het pak, maar in het kantoor verbeterde de situatie voor ons niet echt. De chef zat wat hoger frontaal tegenover ons en als je bijvoorbeeld naar het toilet ging zat hij op zijn horloge te kijken hoe lang dat duurde. Zo hiërarchisch ging dat nog omstreeks 1960.’  

Om de arbeidsverhoudingen te schetsen geeft hij nog een fraai voorbeeld. ‘Als zovelen ging ik ’s avonds naar school om via cursussen diploma’s te halen. Heel gebruikelijk in die jaren. Toen ik examen moest doen maakte mijn chef problemen van een dag vrij. ‘Jouw toekomst is niet dat examen, jouw toekomst ligt hier’, zo zei hij. Je kunt je het anno 2015 nauwelijks voorstellen.’

Uiteindelijk lag de toekomst van Van Es niet bij Van Gend  & Loos. ‘In 1961 ben ik weggegaan, omdat er geen perspectief was om in Tilburg bij het bedrijf verder te komen. ‘

Op twee plaatsen in de spoorzone aan de zuidzijde van het spoor is het bedrijf opvallend aanwezig geweest. Behalve verhalen en foto’s en een enkel gebouw aan de Ceciliastraat resteert er niets meer van.

Tilburg Wiki

Ontdek de Spoorzone