Louis Sparidans
- Datering van de gebeurtenis: 10 mei 1940
Ik schreef er al eens eerder over; over het begin van de Tweede Wereldoorlog. Er blijken nog steeds Tilburgers te zijn die er zich voor interesseren, gelet op een aantal reacties die ik ontving.
Al op ‘dag één', op vrijdag 10 mei 1940 (de krant verscheen pas ‘s middags), schreef de ‘Nieuwe Tilburgsche Courant' over ‘hoe Tilburg op den Duitsche inval reageerde' met als ondertitel ‘Groote bezorgdheid en ook groote kalmte'.
Ik laat de letterlijke tekst hierna volgen.
Zoo is, dat wat lang gevreesd werd, doch waarvan wij hoopten, dat het nooit werkelijkheid zou worden dan toch geschied. Nederland is door een van de oorlogsvoerende partijen aangevallen. Het zijn de Duitschers geweest, die hedenmorgen reeds vóór het gloren van de ochtend ons land, zijn binnengevallen.
In galgenhumor heeft men het in de achter den rug liggende periode wel eens kunnen vernemen: Vandaag of morgen wordt je wakker en dan leef je in den oorlog. Dat is nu inderdaad werkelijkheid geworden. Vele Tilburgers hebben in den afgeloopen nacht de vliegtuigen over onze stad hooren zoemen, sommigen waren er voor opgestaan en trokken conclusies al kon niemand gelooven, dat het nu bittere ernst zou zijn geworden. anderen doezelden voort en vielen weer dra in den slaap der rechtvaardigen, maar velen hebben hun gebruikelijke uurtjes niet kunnen uitslapen.
De een vertelde het aan de ander -vaak in nachtgewaad-. In snel tempo werden meerdere bijzonderheden bekend en zoo was het vreselijke nieuws toch dra als een lopend vuurtje door de stad. Dit bracht mede dat de stad in de vroege ochtenduren een veel levendiger beeld vertoonde dan onder normale omstandigheden het geval pleegt te zijn. De menschen konden het in de huizen niet uithouden, men had groote behoeften de gebeurtenissen met elkander te bepraten en zoo vormden er zich in alle straten groepen van personen.
Velen begaven zich naar het centrum der stad om daar voor ons bureau de laatste bijzonderheden te vernemen. Dit bracht op den Heuvel en ook in aangrenzende soldaten een groote drukte mede. In de Heuvelstraat b.v. leek het wel of het Zondag was als men dan tenminste maar niet naar de gezichten van de mensen keek.
Uit den aard der zaak trokken de diverse publicaties, die door de officieële instanties tegen de muur geplakt werden, groote aandacht. Hoewel de berichten zoo positief waren dat er niet aan te twijfelen viel, waren er nog massa's van menschen, die zich het gebeurde maar niet volledig konden realiseren. Naarmate echter de uren vorderden drong ook de harde werkelijkheid tot hen door en men begon de maatregelen te nemen die onder dergelijke omstandigheden geboden zijn.
Zij, die hiervoor reeds gezorgd hadden prezen met voldoening hun bezorgdheid en degenen die nog niet zoo ver gekomen waren haastten zich hun schade in te halen.
Velen zullen daarbij geconstateerd hebben, dat er aan de uitrusting van hun woningen nog wel een en ander ontbrak. Zeker, men was herhaaldelijk gewaarschuwd, doch men kon zich nu eenmaal niet indenken dat het ook voor ons bittere ernst zou worden.
Nu toog echter ieder vol ijver aan het werk om voor een zo goed mogelijke
zelfbescherming te zorgen. In verschillende winkels waren daardoor al dra geen donker papier meer of blauwe lampen voor de verduistering te krijgen.
De groote zaken waren ijverig in de weer om hun spiegelruiten met papierstrooken te beplakken teneinde indrukken door den luchtdruk van eventueele explosies te voorkomen. Ook de verschillende diensten, die onder de huidige omstandigheden noodig zijn waren dra voor de volle 100 pct. in actie.
Uit den aard der zaak heerscht onder de bevolking de grootste bezorgdheid.
Bij ieder was de ernst op het gezicht te lezen doch des niettegenstaande bleef er de grootste orde bewaard.
Men was al zoo lang voorbereid op alle mogelijke gebeurtenissen zoodat nu er eindelijk het verschrikkelijke gekomen is, men dit gelaten aanvaardt in het vaste voornemen er maar van te maken wat er onder deze omstandigheden van te maken valt.
"Doe gewoon dan gaat alles gewoon" moge in deze uren wel wat euphemistisch klinken, toch is het de beste weg. Kalmte bewaren en zooveel mogelijk zijn gewone werkzaamheden of de speciale, waarvoor men thans is aangewezen verrichten.
De textielfabrieken zijn vanmorgen dan ook weer aan den arbeid gegaan. De kinderen van verscheidene scholen hebben echter vrijaf gekregen.
