Mijn eigen oorlogske (3)

  • Datering van de gebeurtenis: 1940 - 1945

 

 

 

De volgende dag (dus 28 oktober 1944) de straat op, samen met mijn zwager Jan Leijten. In de Hoefstraat zagen we een paar mensen lopen, één draaide schijnbaar onverschillig een sjekske, met achter hen twee verzetsmensen, met helm en armband, geweer in de aanslag. En daarachter een groep joelende mensen, zich uitputtend in boe-geroep en scheldwoorden. Het bleken NSB-ers te zijn, die men de hele morgen al aan te ophalen was. Ze werden, zover ik nog weet, te voet overgebracht naar het hoofdbureau van Politie, op de hoek van de Heuvel en de Tuinstraat.

De rest van de dag werd grotendeels doorgebracht met het opzoeken op straat van de spannendste ophaal-scenes. Ook bij ons, in de straat werd iemand opgehaald. Iemand zei teleurgesteld:"Er lopt niemand aachter. De meensen zien 't nie".

Op een gegeven moment zagen we twee verzetsmensen, geweer op de schouder, lopen. Dus, met een paar anderen erachter aan. Het was al tot een behoorlijk stoetje gegroeid, toen we op de Koningshoeven aankwamen. Daar moest een fout iemand opgehaald worden, maar toen deze de stoet zag aankomen vluchtte hij ergens binnen en verloor het bewustzijn. Een mevrouw kwam naar buiten en zei tot algemene vreugde, dat hij met koud water was bijgebracht, en direct naar buiten kon komen.

De man had een klein snorretje en droeg laarzen. Volgens voorschrift liep hij met zijn handen in zijn nek, en al gauw circuleerde onder de stoet nalopers het bericht dat hij "de beul van Ommen" was.

Van de Koningshoeven moest het via de St. Josephstraat naar het politiebureau op de Heuvel. Onderweg stopte de stoet een paar keer omdat de beul van Ommen moest neerknielen en zijn bewakers nazeggen: "Leve de koningin, leve Churchill, leve Roosevelt, leve Stalin, weg met Hitler, weg met Mussolini, weg met Mussert", ......maar bij Mussert verdomde de bvO het. Hij zweeg..Hij kreeg klappen, werd tegen de grond gegooid, tegen zijn hoofd geschopt en getrapt......Tenslotte zei hij in uiterste nood toch "weg met Mussert", en hij mocht opstaan en de stoet ging verder.

En als een kind dat ten onrechte gestraft wordt zei hij:"dat heb ik toch altijd al gezegd !" Een honend gelach was het massale antwoord. Deze voorstelling werd tijdens de kruisweg van de bvO een paar keer herhaald.

In de St. Josephstraat stond de villa van Burgemeester Van de Mortel, tegenwoordig onzichtbaar omdat een appartementencomplex ervoor is gebouwd. Door de troep golfde nu het verhaal dat de bvO de zoon van de burgemeester doodgeschoten zou hebben (die is inderdaad door de Duitsers gefusilleerd). De bvO moest op handen en voeten de villa voorbijkruipen, waarbij hij weer de nodige schoppen en klappen kreeg.

Dan verder, naar de overvolle Heuvel. Ik geloof dat de ringstraat die toen om het Heuvelplein liep, vrij werd gehouden. Bij het politiebureau wachtte een menigte gretig op de komst van weer nieuwe NSB-ers. Een vrouw, die hoorde dat dit de beul van Ommen was, begon te slaan en te schoppen en moest worden weggetrokken.

We bleven, met duizenden anderen rondhangen op de Heuvel. Eén ding herinner ik me nog heel scherp: een vrouw, blijkbaar een of ander soort moffenmeid, die met een lijkbleek en vertrokken gezicht voortgeduwd en gestompt werd, met de nodige schunnige opmerkingen. Dat beeld ben ik tot heden niet kwijtgeraakt. Ik was toen 15 jaar en herinner me dat ik moe en misselijk tegen de muur leunde. Jan Leijten kwam naar me toe en zei dat we naar huis gingen.

Intussen ging op het feestende plein, bij invallende schemer, op het politiebureau het licht aan en er ging een hoeraatje op......Dank zij een Duits Spreng Kommando hadden we immers de avond tevoren in het donker gezeten.....

Nog een "moffenmeid" onder onze kennissen was R.B., een Tilburgs meisje, al wat ouder, zodat ze "haast kreeg". Na haar laatste teleurstelling was R B. naar de Duitsers gegaan; althans - het enige dat we wisten - ze had met tenminste een Duitse jongen contact gehad. Ook zij werd na de bevrijding opgehaald, kaalgeschoren en maandenlang vastgehouden.

Een kennis van ons die openlijk liet blijken dat hij deze massa-justitie afkeurde, werd toegebeten dat hij zelf zeker ook een NSB-er was......Maar toen na enige tijd de gemoederen bedaard waren, zaten de hypocrieten vooraan en was het opvallend hoe ongelooflijk weinig mensen op 28 oktober aan de massa-hysterie meegedaan hadden......

 

 

Bij de foto's 1 en 2: Massa justitie. En na de oorlog moesten we proberen te verzoenen. Er werd een kapel gebouwd voor Onze Lieve Vrouw ter Nood (foto 3).

.

Slot volgt.

 

 

Anton van de Wiel

Tilburg Wiki:

Media