Anton van de Wiel
- Datering van de gebeurtenis: 1940 - 1945
In de oorlog liepen de vrouwen met eindeloos herstelde en gestopte kousen (de nylon was er nog niet), en op een gegeven ogenblik gingen de meisjes zonder kousen de straat op. Daar heeft het Roomse Tilburg echt even aan moeten wennen ! Wij, de schooljeugd, schalden, als we een meisje zonder kousen zagen, vrolijk door de straat :"Hardstikke zot, hardstikke zot, blóóóóóte benen !"
Toen hadden ons Moeder en ons Tonnie even ruzie, omdat ons Tonnie, net als haar vriendin, Annie K., zonder kousen de straat op wilde.
Ons Moeder: "Ge gaat zo nie de straat op, we zen hier nie in de ............buurt ! Het zal hier nie gebeuren !" En natuurlijk werd de moeder van ons moeder weer erbij gehaald, die zich omdraaide in haar graf..... Daar ging ons Tonnie tegenin, ze werd uitgelachen door de anderen en ze had geen fatsoenlijke kousen meer......Natuurlijk won de vooruitgang. Annie K. bracht bruinsel mee van een of andere drogist, waar de benen bruin van werden en met veel gegiechel probeerden ze dat uit.
Zelf sloop ik ons Tonnie's kamer binnen om het bruinsel ook eens te proberen, en ik smeerde het royaal over mijn gezicht.
Het werkte van geen kanten.
Een zondagmorgen in 1944: iedereen stond buiten te kijken naar een grote vloot Engelse zweefvliegtuigen, getrokken door vliegtuigen, die massaal overvlogen. De Britten vlogen richting Arnhem, om daar een beslissing te forceren - die uiteindelijk verkeerd voor hen zou uitvallen.
In september of oktober 1944 zijn we een nacht opgebleven, omdat er dichtbij hevige ontploffingen waren. We wisten niet wat er aan de hand was, maar zaten klaar om zo nodig naar buiten te vluchten, in de gang bij de voordeur, de hele nacht. Volgens mijn herinnering hadden de Duitsers de bruggen over het kanaal laten springen, ook de grote spoorbrug. Het kan ook zijn gegaan om de Centrale Werkplaats en enige nutsvoorzieningen, die opgeblazen waren.
Tegen het einde van de bezettingstijd meldde zich een Duitse soldaat op de wachtpost van de Luchtbescherming, waar ook onze Pa aanwezig was. De Duitser zat in zak en as......hij had een vrijpartijtje gehad met een Nederlands meisje, dat hem daarbij ongemerkt zijn pistool had ontfutseld. Kennelijk had ze relaties met de illegaliteit. En zonder pistool durfde de man niet terug naar zijn eenheid.......Hij was ten einde raad, maar de LB-ers konden hem op geen enkele manier helpen........
De Duitser droop weer af. Het zal niet zo best met hem zijn gegaan, verder.....
Toon de Kwak was de bijnaam van Toon Verhagen. Hij was van een smokkelaarsfamilie, wonend in de Veugeltjesbuurt. Toen in oktober 1944 Broekhoven onder vuur lag, is Toon met een laken als witte vlag, de Broekhovenseweg afgelopen, de Engelsen tegemoet, om te melden dat er geen Duitsers meer in de buurt waren. Toon de Kwak is toen gevierd als de held van Tilburg. Onder andere werd hij een middelpunt in de eerste na-oorlogse revue in de Schouwburg: "Knepte nie, dan hedde nie....de glorie van de Kwak !" Het is mij niet duidelijk, waarom hij nu bijna vergeten is. Heeft dat iets met zijn afkomst te maken ?
Na dagen van dof geschiet en ontploffingen in de verte kwam ons Tonnie thuis met de melding: "De Engelsen steken allemol mee kleine botjes 't kanaal over. 't Is toch zo schoon !"
We gingen direkt kijken. De mensen op straat, of we ze nou kenden of niet, lachten allemaal.
De eerste Engelsman zag ik in een kapot huis aan wat nu de Oude Lind is. Hij stond voor het afwezige bovenraam, de mensen stonden tegen hem te roepen. De Engelsen op straat liepen met hun gun in de hand, tegen de huizen gedrukt verder. Een absurd beeld: voorzichtig langs de huizen schuifelen, met om je heen geen Duitsers, maar lachende en roepende mensen.
Die avond zaten we met kaarslicht, want een Duits Spreng Kommando was goed bezig geweest.
Onze Pa rookte de paar sigaretten die we bemachtigd hadden. En radio Van Boxtel was uitgevallen.
Bij de foto's:
In de Duitse tijd was onze Pa bij de medische hulpdienst van de Luchtbeschermingsdienst te Tilburg. Vandaar de foto's 1, 2, 3 en 4..
En natuurlijk de foto's 5 en 6: een streng kijkende Pa in het Duits-achtige uniform van toen en, een paar maanden later, met zijn typische olijke lach in z'n gloednieuwe Engels-achtige uniform......
Wordt vervolgd.
Anton van de Wiel.
.
