Het kwartje van Romme

• Datering van de gebeurtenis: Vanaf de jaren dertig in de 20e eeuw tot aan nu

Onlangs sprak ik iemand uit Tilburg die zich ernstig zorgen maakt of hij in 2012 zijn baan wel zal behouden. Hij verdient op het moment ‘niet slecht' maar dat zou zomaar eens kunnen veranderen, denkt hij, als de reorganisatie wordt doorgezet waarover binnen zijn bedrijf wordt gesproken.

Persoonlijk ben ik daarvoor in zijn geval niet zo bang maar ja, je kunt nooit weten. Het kan ‘raar lopen', ook als je denkt dat je in een bedrijf onmisbaar bent.

Hij kent ‘Romme' nog, althans hij heeft er wel eens iets over gelezen en zo kwam ons gesprek op ‘het kwartje van Romme'. Maar eerst, wie was Romme?

Prof. Dr. C. (Carl) P.M. Romme was in de naoorlogse periode, samen met ‘vadertje' Drees, politiek zeer actief. Hij was voorman van de toenmalige KVP (Katholieke Volks Partij) en was ook in Tilburg niet onbekend. Geboren in Oirschot in 1896, is hij nog hoogleraar geweest aan de toenmalige Katholieke Economische Hogeschool in Tilburg, de voorloper van de huidige Tilburg University.

Vlak voor het uitbreken van WO II was hij ook nog twee jaar minister van Sociale Zaken (van 1937 tot 1939) en uit die tijd stamt de uitdrukking ‘het kwartje van Romme'. Het was nog volop crisistijd, evenals nu (weer).

Hij was de bedenker van het systeem, om werklozen aan te moedigen om elke week van hun uitkering een kwartje (25 cent) te sparen, terwijl ‘het Rijk' er dan ook een kwartje zou bijleggen. Er was één probleem: zelfs dat ene kwartje was voor veel werklozen te veel ! Zo groot was vaak de armoede.

En toch werd er relatief weinig geklaagd, met name in Tilburg, zo las ik jaren geleden al ‘ergens'. Katholieken werd namelijk voorgehouden dat God de aarde bestuurde en als iemand arm was, was dat de wil van God. Armen moesten maar gewoon accepteren dat ze arm waren, want in de hemel zou hun een vorstelijke beloning wachten .......

Voor mensen die écht niet konden rondkomen was er het Burgerlijk Armbestuur en de RK Kerk kende de Sint Vincentius-vereniging. Rijke parochianen en fabrikanten konden daaraan geld geven. De pastoor zorgde dan dat ‘het goed terecht kwam'.

Romme trok zich in 1961 terug uit de politiek. Norbert Schmelzer (van ‘De nacht van Schmelzer'; ook in Tilburg gestudeerd) werd zijn opvolger. Romme overleed ten slotte in Tilburg op 16 oktober 1980.

De foto's tonen een jonge en oudere Romme alsook een nog jonge Schmelzer (‘een gladde teckel' volgens Wim Kan). Verder, via BeeldOnline, nog een afbeelding van vuurwerk in Tilburg in 1956 ter ere van Romme, als toenmalig lijsttrekker van de KVP.

‘Ik stond erbij en ik keek er naar .....' maar ik was zelf geen KVP-er.

Louis Sparidans