Riedel van Kleef topzangeres uit de jaren vijftig

  • Geboortedatum: 00-00-1923
  • Sterfdatum: 00-00-1988

Dit artikel is een (bewerking van een) hoofdstuk uit het gloednieuwe boek ‘Jazz in Tilburg, honderd jaar avontuurlijke muziek'.

Nadat in 1944 het zuiden van het land was bevrijd, ontstond al spoedig een bloeiend jazzleven in de steden Eindhoven, Tilburg en Breda. Naast vele goede jazzmusici verschenen er ook enkele jonge, modern georiënteerde vocalisten op het podium. Een van hen was Riedel van Kleef, die vooral in de jaren vijftig bekendheid kreeg.
Hendrika ‘Riedel' op den Kamp werd op 29 maart 1923 in Tilburg geboren. Van 1934 tot 1938 kreeg zij pianolessen van mevrouw Koch, maar haar eigenlijke zangcarrière begon pas tegen het einde van 1944, na de bevrijding van Tilburg. Ze werd zangeres bij de Wooltown Rhythm Gang onder leiding van Joop van Looy. In deze band speelde ook rietblazer Arie van Kleef, die later haar echtgenoot en ook haar manager zou worden. Waarschijnlijk was ‘Music Maestro, Please' het eerste nummer dat Riedel van Kleef bij de Tilburgse ‘Gang' vertolkte.
In 1945 zong ze tijdens de Willem II-revue ‘A Tisket, A Tasket', de oude Ella Fitzgerald-hit uit 1938. Dit tot groot genoegen van de vele liefhebbers van dat genre. Honderden feestavonden heeft Riedel met de ‘Gang' opgeluisterd. Ze kreeg vooral bekendheid door optredens voor de Britse soldaten en concerten in de Tilburgse Sociëteit.
Via een lid van de Wooltown Rhythm Gang kwam Riedel van Kleef in contact met de bekende gitarist Jan Mol, de leider van Trio XYZ die een goede zangeres voor zijn ensemble zocht. In 1952 maakte zij haar grammofoonplatendebuut met het kwartet Ger van Leeuwen. De twee (78-toeren) platen werden in de Rhythme van februari 1953 besproken door Pieter Sweens, die onder meer schreef: ‘Het is een goed besluit van Omega geweest om deze kantjes van het succesvolle radiocombo uit te brengen, waarvan twee met zang van de vocale ontdekking uit Tilburg: Riedel van Kleef. Zij krijgt de hoogste punten (een 9+ !) voor haar Engelse uitspraak. Af en toe kan men slechts vermoeden dat Riedel een Nederlandse is!'

Blue Moon
Riedel van Kleef was niet alleen bekend als radioster, maar ook als zangeres bij The Mooney Mixers. Toen werd gevraagd wat zij het liefste zong zei ze: ‘Ach....alles eigenlijk, maar het liefste toch wel ‘Blue Moon'. Haar idolen waren Ella Fitzgerald en Sarah Vaughan, die zo geweldig ‘Body and Soul' kon zingen.
Riedel van Kleef vond het fantastisch bij het kwintet van Ger van Leeuwen, maar voor een beroepscarrière voelde ze niet veel: ‘Telkens op en neer naar Hilversum is zo vervelend en ik kan niet zonder mijn twee peuters...'
In 1953 organiseerde Paul Acket in het Scheveningse Kurhaus een evenement onder de naam ‘Jazz at the Kurhaus'. Het was de Nederlandse tegenvoeter van Norman Granz' Amerikaanse ‘Jazz at the Philarmonic'-concerten. Ook Riedel van Kleef was er bij. Ze zong twee stukken met het trio van Frans Elsen. Het concert werd herhaald op donderdag 21 mei 1953 in het Rembrandt Theater in Eindhoven, onder auspiciën van de Eindhovense Jazzclub, met aankondigingen van Pete Felleman.
Onder de kop ‘Jazz at the Kurhaus' verscheen daarna in de Rhythme een anoniem verslag over het optreden van Riedel: ‘Als vocaliste trad op Riedel van Kleef. Ondanks de betrekkelijk weinige uitzendingen met Jan Mol en Ger van Leeuwen is zij al een bekende figuur in de Nederlandse vocalistenwereld geworden en zij was dan ook haar plaats op dit jazzevenement volkomen waardig'.
Bijna een jaar later maakte Riedel haar laatste studio-opnamen met het kwartet van Ger van Leeuwen in Duitsland.
Opmerkelijk is dat Riedel van Kleef er tijdens haar loopbaan vrijwel altijd van werd beticht dat zij bekende Amerikaanse vedetten als Lena Horne en Doris Day imiteerde. Imitatie had zij niet nodig, evenmin als overdreven fraseringen of geforceerde stembuigingen. Je kunt je daarbij afvragen welke Europese jazzvocalistes in die tijd niet werden beïnvloed door Amerikaanse voorbeelden. Verder valt uit het bovenstaande te concluderen dat Riedel van Kleef over een vrijwel onberispelijke uitspraak beschikte plus over de nodige zangkwaliteiten, want om Lena, Doris of Ella te kunnen evenaren moet je over veel talent beschikken!

Gezin en zaak
Toch is het merkwaardig dat in landelijke nieuwsbronnen vrijwel geen lovende recensies over Riedel zijn te vinden. Een reden zou kunnen zijn dat ze als semiprof de voorkeur gaf aan haar gezin en de zaak van haar man, en daarom in het nachtclubcircuit niet de publiciteit zocht. Bij het beluisteren van de weinige platen die Riedel van Kleef opnam, kunnen we nu met zekerheid vaststellen dat zij in de jaren vijftig tot de Nederlandse top behoorde.
Na haar vertrek bij Ger van Leeuwen zong zij nog een tijdje bij het trio van Jurriaan Andriessen, alias Leslie Cool en bij het KRO Dansorkest van Klaas van Beeck. Tegen het einde van de jaren vijftig ging ze zich steeds meer toeleggen op het Nederlandse lied en nam ze drie platen op voor Polydor. In 1958 trad zij (onder de noemer van Gast van de Maand) op in de Jazzclub Two Beat and Modern Jazz Society in Moulin Rouge aan de Koestraat in Tilburg.
In 1961 won Riedel van Kleef in de categorie vocalisten de ‘Popularity Poll Tilburg' met 63 punten. In 1954 behaalde ze in de ‘Rhythm Jazz Poll Ned' de tweede prijs, met één punt verschil achter Rita Reys. Na 1960 werd het stiller rondom de Tilburgse. Ze trad voornamelijk nog op in het zuiden, met de band van haar man Arie. Verder zong ze bij het Eindhovense ensemble van saxofonist Tony Vos en was ze te bewonderen in café Trocadero te Tilburg met de Tilburgse trompettist en saxofonist Leo van Vugt. Incidenteel werkte ze samen met collega Conny Vandenbos.

Boekenbal
In 1962 werd het eerste Brabantse Boekenbal gehouden in de Studiozaal van de Stadsschouwburg. In de hoogtijdagen trok dit boekenbalfeest 1500 bezoekers. The South Jazzband trad zowat elk jaar op. Tijdens een optreden met Riedel van Kleef voerde het orkest een act op van het zo populaire oud-Hollandse liedje ‘Ik ben met Katootje naar de botermarkt gegaan'. De zangeres schitterde in haar rol als barones met ‘In de suite, in de suite!'
Riedel van Kleef overleed op zaterdag 12 november 1988 in haar geboortestad Tilburg. Een vocaliste van formaat die nooit de waardering heeft gekregen die ze verdiende. Daarom is het gepast dit artikel af te sluiten met een citaat van Pete Felleman, dat te horen is op de ‘Jazz at the Kurhaus'-lp uit 1953: ‘Nu aandacht voor de vocaliste met de verrassende voordracht, de weinig minder dan verrukkelijke feeling en de kristalheldere articulatie. We stellen u met vreugde voor, de Brabantse bijdrage aan de moderne muziek: Riedel van Kleef!'