Suisse & Riche; Logies met ontbijt

  • Datering van de gebeurtenis: 1868-1978

Over ieder logement van vroeger valt wel iets te vertellen.
Hier beperken we ons tot de bijna honderd jaar oude Suisse aan de Spoorlaan en de zestig jaar van Riche op de Heuvel.

SUISSE
De Spoorlaan, aangelegd in 1867 was met zijn station een ideale locatie voor hotels. Eén van die hotels was Suisse, op de hoek Spoorlaan-Langestraat, dat in 1879 al bekend stond omdat de duivenclub 'sociëteit l' Hirondelle' er bijeen kwam.
Een journalist vertelde in mei 1884 over ‘Suisse':
‘Bij Broeckx, het fraaie 'Cafe Suisse', uitmuntend door de te roemen zindelijkheid, goede dranken en lastige spiegels, nemen enige heren uit de buurt hun gezondheidje, en hebben met de kastelein een aangename verhandeling. Zonder vertoef lopen bezoekers af en aan, om iets te gebruiken, natuurlijk geen koffie! Wie drinkt in het 'Café' Suisse ooit koffie, tenzij bij uitzondering een enkel vreemdeling zo in de loop van het jaar en wanneer onze stad wordt aangedaan door een bedevaartstrein.'
Zoals in het bovenstaande, gebruikte je meer de naam van de eigenaar, in dit geval Broeckx, dan de naam van het bedrijf om aan te geven waar iets te doen viel.
De eerste eigenaar Louis Broeckx, hoorde in 1890 bij de enkele vooruitstrevende ondernemers die het aandurfden een telefoon aan te schaffen. Hij kreeg het telefoonnummer 21, dat Suisse tot W.O.-II heeft gehouden.
Louis Broeckx, geboren in 1837 trouwde op 30-jarige leeftijd met de 8 jaar jongere Adriana Stokkermans. Bij de geboorte van haar achtste kind in 1881, zijn de moeder en baby beiden overleden.
Vervolgens trouwde Louis met de voor hem 21 jaar jongere zuster, Wilhelmina Stokkermans. Louis en Wilhelmina kregen samen in de loop van de volgende achttien jaar totaal vijftien kinderen waarvan er dertien(!) bij de geboorte of kort na de geboorte overleden.
De zoon die de zaak overnam, Anton Broeckx, overleed op 42-jarige leeftijd in 1918, waarna de uit Friesland afkomstige Jan Jorna eigenaar werd van Suisse (afb. 1).
Anton Broeckx had tien jaar daarvoor, het pand één verdieping hoger gemaakt en de voorgevel gemoderniseerd, naar een ontwerp van de populaire architect Jos Donders (afb. 2 en 3).
De laatste eigenaar, tot de sloop in 1973, was de heer Tichelaar die in 1951 Jan Jorna was opgevolgd.

RICHE
Guus Schieffelbusch, de man die het centraal gelegen Riche (afb. 4) op de Heuvel in 1917 bouwde, had ervaring met het opzetten van horeca. Vijf jaar eerder in 1912 had hij het café-restaurant ‘Moderne' laten bouwen, aan de Noord-Oostkant van de Heuvel.

In zijn tijd was hotel Riche een toonbeeld van moderne vormgeving en inrichting. Het hotel stond meteen bekend als een 1e klas bedrijf met zijn twee kegelbanen en een aparte biljartzaal.
Riche had een dusdanige aantrekkingskracht op gasten, dat de andere hotels in Tilburg het moeilijk kregen. Een hotel van naam en standing was het nabijgelegen hotel ‘De Gouden Zwaan' (afb. 5) aan de Heuvel, opvolger van de uit 1577 stammende ‘Swaen'. In 1814 had kroonprins Willem II daar nog zijn gasten ontvangen.
De uit Groningen afkomstige eigenaar van ‘De Gouden Zwaan' Bernard Hegeman, moest het een jaar na de komst van Riche al opgeven en zijn zaak sluiten.

In 1978 volgde de sloop van Riche (afb. 6) en de nieuwbouw van de Heuvelpoort op die locatie. In de jaren dat Riche beeldbepalend was voor de Heuvel, was er een redelijk snelle doorstroming met zes directeuren in zestig jaar.

Voor onze begrippen zijn het komische prijzen rond 1925 en kun je je nauwelijks voorstellen dat die golden voor het meest luxueuze hotel van Tilburg.
Een dagschotel met soep vanaf f 1,25 (€ 0,57); een diner vanaf f 1,75 (€ 0,80), of logies met ontbijt vanaf f. 3,50 (€ 1,60) ! Zie afb.6 en 7.

Afb. 1: Advertentie van Suisse, met 30 kamers uit 1927. De afkorting K.N.M.V. staat voor ‘Koninklijke Nederlandse Motorrijders Vereniging'

Afb. 2: Hotel Suisse, hoek Spoorlaan-Langestraat met zijn originele voorgevel.
(Beeldonline 010187, 1905)

Afb. 3: Hotel Suisse met een extra verdieping, naar het ontwerp van architect Jos Donders uit 1908.
(Beeldonline 040598, 1931)

Afb. 4: Hotel Riche op de Heuvel uit 1917, op de hoek van de toenmalige Prinses Julianastraat. (Beeldonline 000811, 1925)

Afb. 5: Het oude gerenommeerde hotel ‘De Gouden Zwaan' op de Heuvel, gesloten in 1918. (Beeldonline 010243, 1911)

Afb. 6: Hotel Riche op de hoek met de Heuvelring, na de verbouwing van 1949.
(Beeldonline 021158, 1961)

Afb. 7: Advertentie van Riche uit 1922

Afb. 8: Advertentie van Riche uit 1927