Henk van Mierlo
- Datering van de gebeurtenis: 26 en 27 oktober 1944
IN MEMORIAM
Vlak voor de bevrijding van Tilburg kwamen vier mensen van de Vrijwillige Luchtbescherming om het leven tijdens een granaatregen.(afb. 1)
Zij vielen - zoals op 8 november 1944 in de krant stond - als helden tijdens het uitvoeren van hun vrijwillige plicht.
Tijdens de oorlog moest men de ramen als het donker werd verduisteren om zo te voorkomen dat overvliegende vliegtuigen de stad konden zien. Dat gebeurde bij ons thuis met o.m. dik zwart papier dat tegen de ramen werd geplakt of als een soort rolgordijn werd neer gelaten.
De Luchtbeschermingsdienst (L.B.D.) had tot taak om die verduistering te controleren en mocht tijdens de spertijd (verbod om in het donker op straat te komen) juist wél huizen en winkels langs om te kijken of er geen licht naar buiten kwam. (Voor verzetsmensen was dit natuurlijk ideaal om toch hun werk te kunnen doen. Die werden lid van de L.B.D. of deden alsof.)
Ze hadden ook een speciale uitrusting zoals helm, gasmasker, verbandtrommel en armplaatjes van de Luchtbeschermingsdienst, rol verduisteringspapier, zwarte gloeilampen met een kleine lichtdoorlatende opening en een zaklamp met verduisteringskapje.(afb. 2)
Deze mensen liepen dus enorme risico's als er gebombardeerd werd of door de artillerie met granaten werd geschoten.
Omdat de krant net na de bevrijding vaak niet meer dan één vel (ongeveer A3, ons tegenwoordige tabloid formaat) groot was, kon men niet alle berichten op een dag kwijt en duurde het dus bijna twee weken voordat dit bericht in de krant kwam.
Hieronder de tekst.
IN MEMORIAM
JAN DE BRUIJN, DOMINICUS VOETEN, JAN KONINGS, ANTOON NAAIJKENS.
Vrijwillige Luchtbescherming Blok 611.
Zij vielen als helden.
De laatste uren welke vooraf gingen aan de bevrijding van Tilburg vielen 4 blokploegleden van blok 611(Broekhoven) tijdens het vervullen van hun vrijwillige plicht om de blokbewoners hulp te verlenen.
Terwijl deze hulp verleend werd kwam plotseling' een granatenregen op hun neer, zwaargewond vielen zij ter aarde en stierven als helden.
Zij zijn van ons onverwacht heengegaan 4 mannen met karakter die hun eigen leven inzetten om dat van hun medemensen te kunnen behouden, het waren: Jan de Bruijn, Dominicus Voeten,Jan Konings en Antoon Naaijkens,die de vrijheid aan hunne medemensen gaven.
Elke opdracht werd door hen met liefde aanvaard, niets was te veel, steeds de vraag wat kan ik nog doen!
Zwaarbeproefde Echtgenote, kinderen en familieleden, de deelneming in het onherstelbaar verlies is groot,de taak welke op Uwe schouders rust is zwaar, doch deze zal verlicht worden wanneer Uwe gedachten gaan naar de plaats waar de Uwen vielen als helden.
Vaarwel mannen! Uw herinnering leeft voort in blok 611!
P.S. Tijdens dé zware aanvallen van, granaten stelde ik blok 611 onder bescherming van Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand met de belofte een beeld ter Hare ere te zullen plaatsen in de blok van de bewoners, waaronder een gedenksteen zal aangebracht wordén met de namen der slachtoffers.
Na het vormen van een Comité hoop ik nader hierop terug te komen.
Blokhoofd: C.P.M. v. Deurzen,
Leenherenstraat 43.
Persoonlijk heb ik het idee dat het inroepen van de bescherming van Onze Lieve Vrouw niet geheel het gewenste effect heeft gehad, maar Dhr. Van Deurzen heeft zijn belofte wel gestand gedaan;
Drie weken na de bevrijding heeft hij de wijkbewoners opgeroepen een bijdrage aan een op te richten gedenkteken te leveren (afb 3)
Op 27 oktober 1945, precies een jaar na de bevrijding, werd op de hoek Ringbaan Zuid -Groenstraat door het comité "Straatkapel blok 611", een monument ter ere van O.L. Vrouw van Altijddurende Bijstand met een plaquette met de namen van de omgekomen blokploegleden van Blok 611. ingezegend (afb. 4)
Dhr. Van Deurzen was hierbij aanwezig en heeft daar een toespraak gehouden. (afb. 5)
Hierin legde hij uit dat hij zijn erewoord moest houden om Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand een blijvend dankbetoon te geven.
Voor de plaats was gekozen omdat daar het beschietingsgeweld hard toesloeg.
Ook sprak hij de wens uit dat "de na ons komende generaties de tradities zullen voortzetten".
Later is een tweede tekstplaat ingemetseld die 23 gevallen blokbewoners gedenkt die niet tot blok 611 behoorden.
Bij de restauratie van het monument in 2001 werd de icoon gerestaureerd in de oorspronkelijke kleuren. Zo werd de achtergrond goudkleurig. Door Mandos (de vervaardiger) was deze uitgevoerd in de kleur blauw (de Mariakleur).
Henk van Mierlo
Nuenen
Met dank aan de bronnen:
Het Nieuwsblad van het Zuiden woensdag 8 november 1944
Tilburg 1940 - 1945 (Frans Janse, Ronald Peeters) pag. 204, 205, 206
Beeld On Line van het Regionaal Archief Tilburg
