Frans Kense
- Datering van het voorwerp: 1975
In de zestiger jaren werd het kerkbezoek snel minder in Tilburg. Daarmee verdwenen ook zeven kerken, van na de oorlog tot 1975. Naast o.a. het (oude) stadhuis, dat ooit was gebouwd samen met het paleis.
Mede door de activiteiten van de Heemkundekring ontstond de behoefte om een
verdere kaalslag onder de Tilburgse panden te voorkomen.
Toen bekend werd dat door het teruglopend kerkbezoek ook de Noordhoekse kerk (afb. 1 en 2) gesloopt zou gaan worden, kwamen er dan ook de nodige
felle protesten.
Hoe uniek was de kerk. Het was een ontwerp uit 1894-1896 van de beroemdste Nederlandse architect P. Cuypers, die meer dan honderd kerken heeft ontworpen, meest in neo-gotische stijl. Bekend in Brabant zijn ook de Sint-Lambertuskerk in Veghel en de Sint-Catharinakerk in Eindhoven van deze Petrus oftewel Pierre Cuypers. Daarnaast zijn het Rijksmuseum en Centraal station in Amsterdam van hem. Onze Tilburgse ‘Heilig Hartkerk’ was één van de grotere kerken die hij heeft ontworpen en ongetwijfeld de meest imposante kerk van Tilburg. Weliswaar nooit afgebouwd. Het ontwerp voorzag namelijk in een hoge klokkentoren bij de hoofdingang, die er nooit is gekomen.
Als ontwerp niet te vergelijken maar er is nog een kerkgebouw van hem in de buurt. De Sint Petrus Bandenkerk in Oisterwijk, ingewijd in 1897.
In de jaren 1974-1975 is fel actie gevoerd in de pers tegen de geplande sloop, mede door Kees Koster (afb. 3). In de loop van de zestiger jaren waren de mensen kritischer en mondiger geworden. Men had gezien dat de studentenopstanden voor een enorme publiciteit zorgde.Toch kwamen er geen kraakactie of kerkbezetting. Wel plakkaten die op de kerkdeur zijn gespijkers. Zelf de carnavalsvereniging voelde zich erbij betrokken en zorgde voor een forse banier recht tegenover
het station op de voorgevel van het huidige hotel Central.
Hierop stond de verantwoordelijke pastor Lapidaire wekenlang als schuldige aan de muur genageld (afb.4). Dat wekte weer het medelijden op van enkele Tilburgers, met brieven aan de krant tot gevolg.
Noch het gemeentebestuur, noch het Bisdom waren bereid om de Noordhoekse kerk te behouden.
Wat is er nu nog van de kerk over. De Tilburgse aannemer Adriaan Michielsen kreeg toestemming om het glas-in-loodraam waarin Peerke Donder staat afgebeeld, te redden. Dank zei zijn inzet is het raam van de beroemde Roermondse glazenier Joep Nicolas nu nog te bewonderen in de huidige Petrus Donders-kerk aan de Enschotsestraat (afb. 5).
In 2008, het jaar van het Religieus Erfgoed, dus nog even aandacht voor wat er aan mooi religieus erfgoed geweest is.
Afb. 1: Prent van de Heilig Hart-kerk, meer bekend als Noordhoekse kerk, van Kees Koster uit 1975.
Afb. 2: Kerkkoor rond 1970.
Afb. 3: Prent van de afbraak van de Noordhoekse kerk door Kees Koster uit 1975.
Afb. 4: Carnavaleske banier op de gevel op de hoek Stationsstraat/Spoorlaan met een afbeelding van pastor Lapidaire.
Afb. 5: Het glas-in-lood raam met Peerke Donders van de Roermondse glazenier Joep Nicolas. (RAT 020052)
