Kinderen vliegen uit

  • Datering van het verhaal: 1945-1955

In onze vorige bijdragen heeft u nader kennis gemaakt met Agatha en haar kinderen. Qua tijd waren we inmiddels in midden veertiger jaren van de twintigste eeuw beland. Nederland is weer vrij.

De oudste dochter verdient haar boterham in een " dienstje" in Amsterdam. Ze was hier samen met een Tilburgse familie naar toe verhuisd. Ze heeft een betrekking voor dag en nacht. Heeft het uitstekend naar haar zin en leert de fijne kneepjes van het huishouden. Later verhuist ze weer terug naar Tilburg en leert hier haar man kennen. Na goed overleg zien zij beiden meer toekomstperspectief in Amsterdam en het prille stel verhuisde naar de hoofdstad, voor haar geen onbekend terrein.

De middelste( qua leeftijd) dochter verliet voor een totaal zes weken het ouderlijk nest. Daarna keert zij terug en trekt in bij haar moeder en jongste broer. Na een achttal maanden wordt ze moeder van een zoon en beiden blijven inwonen. Zij bleef "noodgedwongen" werken, haar moeder was wel goed, maar niet gek. Ze mocht gerust blijven inwonen, maar dan moest er wel bijgedragen worden in de huur en de andere gezamenlijke kosten.

De jongste dochter ontmoette tijdens één van de vele bevrijdingfeestjes haar toekomstige echtgenoot. Het is vroeg donker in het koude najaar en het stel zoekt elkaars warmte op. Na vijf maanden trouwt het stel in bij een zus van de inmiddels aanstaande vader. Hartje zomer wordt hun eerste zoon geboren. Na het huwelijk heeft de pasgetrouwde aanstaande moeder moeten stoppen met werken. In deze tijd en nog vele jaren daarna werd het " boterbriefje" en het ontslag bewijs praktisch tegelijk uitgereikt. Zij keerde minimaal één per week terug naar haar ouderlijk nest om haar moeder, zus, broer en neefje te bezoeken.

De oudste zoon beland na zijn korte avontuur bij visboer "de Jager" in de textiel. Op zijn achttiende wordt hij gekeurd voor militaire dienst. Hij is een gezonde "Hollandse" jongen en werd goedgekeurd. Hij had zoals zovele pech, hij "mocht" naar Indië. Met de `Waterman` vertrekt hij naar Sumatra. Zijn familie vreesde het ergste, deze vrees was niet geheel ongegrond. Wekelijks verschijnen er berichten in de locale kranten van gesneuvelde stadsgenoten. Hij verbleef hier van 1949 tot 1951 en keert `behouden` terug. Thuis was er toen met hem geen land meer te bezeilen. De verwachtingen waren hooggespannen toen de familie vernam dat hij met `Armonde` (een Engelse boot) zou terugkeren. Even nadat hij uit de bus was gestapt, die hem thuis afzette, was al duidelijk dat hij veranderd was. Zijn verblijf in Indië had hem getekend voor zijn gehele verdere leven. Het sleet, maar helemaal de oude is hij nooit meer geworden. Hij volgde een door de overheid gesubsidieerde opleiding in het bouwvak. Hier leerde hij timmeren, metselen en o.a. tegelzetten. In de opbouwperiode was er voldoende vraag naar vaklui, hij was dan ook snel aan de bak. Hij trouwde en verliet het ouderlijk huis. Net als zijn zus "viel hij regelmatig op de klep". Soms alleen, maar dikwijls met zijn vrouw en weer later met zijn twee dochters. Vele jaren later kreeg het echtpaar nog een zoon. Dit werd de oogappel van zijn oma Agatha.

De jongste zoon van Agatha ging na de lagere school aan de slag in de textiel. Hij leerde gaande weg het vak. Gestart als spoeler, eindigde hij als tweerner. Hij heeft de ups en down van de textiel aan de lijve ondervonden. Hij is meerdere malen ontslagen omdat zijn werkgever de poorten definitief sloot. Uiteindelijk was er geen bedrijf meer over en trof hem het lot zoals zoveel Tilburgers.

Hij bleef thuis wonen en genot van de vakantiereizen naar o.a. Oostenrijk. Na het overlijden van Agatha nam hij de woning over als hoofdbewoner. Zijn neef had dit huis reeds verlaten en woonde inmiddels zelfstandig. Na het overlijden van Agatha verliet haar dochter de ouderlijke woning. Na een periode van samenwonen met zijn aanstaande vrouw verhuisde de jongste zoon, hij een zij vrouw verlieten defintief de Wichmanstraat. Hiermee werd een tijdvak afgesloten voor de familie, het ouderlijk huis was niet meer.

Inmiddels zijn de twee broers alleen over en het zijn krasse zeventigers. Ieder met hun eigen herinneringen. Regelmatig verzuchtten zij het feit dat de tijd zo snel gegaan is en zien in gedachte het leven aan hen voorbij flitsen.

Rien van der Heijden
Juli 2008

Bijlages:

Foto 1: Oudste dochter in 1948
Foto 2: Jongste dochter met haar dochter in 1952
Foto 3: Oudste zoon voor zijn vertrek eind jaren veertig
Foto 4: Oudste zoon op de briefkaart voor zijn vertrek
Foto 5, 6,7: Oudste zoon in Indië
Foto 8: Agatha in huiskamer
Foto 9: Winkels waar Agatha boodschappen deed: "Fransje en Sluisveld"
Foto 10: Woningtype van de Wichmanstraat
Foto 11: Jongste zoon met zijn thuiswonende zus en broer
Foto 12: Straten tegenover de Wichmanstraat

Foto 9,10, 11 (Beeldonline, Regionaal Archief Tilburg)

Zie ook op site:

"Plannen in duigen"
"Extra grijze haren"

Met dank aan:

Familie W. Metzemakers