Vrijwilligersmedaille

  • Datering van het voorwerp: augustus 1971

Bij de diverse brandweeronderscheidingen van mijn vader (Leo Schoenmakers) lag een medaille die niet in relatie leek te staan met de Tilburgse vrijwillige brandweer.
Zie afbeelding 1 & 2.
Aan de ene kant de tekst "Patriae Servire Libertas" en aan de andere kant het Nederlands wapen met het onderschrift "je maintien drai".

 

Omdat ik de medaille niet kon plaatsen, besloot ik te gaan ‘googlen'. De hedendaagse manier om snel wat informatie boven water te krijgen. Ik ontdekte dat het een vrijwilligersmedaille was. Dit bracht mij terug bij de Tilburgse vrijwillige brandweer. Zowel mijn vader als mijn opa waren jarenlang in dienst bij de vrijwillige brandweer van Tilburg, dus het kon bijna niet anders of de medaille moest daarmee in verband staan.
Aangezien de medaille voorzien was van een clip ‘XX' (wat uiteraard staat voor twintig jaar) dacht ik de medaille toe aan mijn opa (Antoon Schoenmakers). Ten tijde dat mijn vader twintig jaar in dienst was bij de Tilburgse vrijwillige brandweer (1971) waren er tenslotte heel andere onderscheidingen gebruikelijk.
Zie evt. ook op deze site: ‘Tilburgse pots'.
Ergens bleef het in mijn gedachten ‘wringen'. Ik wilde het zeker weten. Ik legde de medaille voor aan het Adviescollege voor het beheer van Historisch Brandweermateriaal Gemeente Tilburg. Tenslotte maakte mijn vader tot aan zijn overlijden deel uit van dit adviescollege.
Het adviescollege had (nog) geen echte gegevens omtrent deze bewuste medaille. Zij wisten wel te melden dat hoogstwaarschijnlijk brandweercommandant Haarmans (commandant van 01.04.1956 tot 31.05.1977) begonnen is met het verstrekken van dergelijke dienstverband medailles en dat later werd overgestapt op de medaille's van de Rijksinspectie van de Brandweer. Deze medailles beginnen bij 12,5 jaar dienstverband en lopen via clips op naar een eventuele volgende medaille.

Mijn vader bewaarde alles, ook van mijn opa. Zo kwam ik o.a. de oorkonde van 25-jarigen brandweerdienst (1946) van mijn opa tegen, inclusief 4 arbeidsovereenkomsten vrijwillige brandweer. Drie van mijn opa (1924, 1932 en 1935) en één van mijn vader (1971).
Zie afbeelding 3 t/m 7.
Onverwachts ontdekte ik eveneens twee ‘certificaten' tussen oude vakdiploma's van mijn opa en mijn vader, met op de achtergrond hetzelfde embleem: ‘Patriae Servire Libertas´.
Zie afbeelding 8 & 9.
Hierop staat duidelijk te lezen dat de medaille mijn vader toebehoort.
De burgemeester van Tilburg verleent hierbij, als blijk van waardering vanwege Hare Majesteit de Koningin, de vrijwilligersmedaille aan L. Schoenmakers Onderbrandmeester, voor de wijze waarop gedurende tien jaren de verplichtingen als vrijwilliger zijn nagekomen.
en
De burgemeester van Tilburg verleent hierbij, als blijk van waardering vanwege Hare Majesteit de Koningin, aan L. Schoenmakers Onderbrandmeester, het jaarteken voor 20 jaren dienst behorende bij de vrijwilligersmedaille, voor de wijze, waarop gedurende deze 20 jaren de verplichtingen als vrijwilliger zijn nagekomen.

Opmerkelijk vind ik dat beide 'certificaten' op dezelfde datum zijn uitgereikt: Gegeven te Tilburg, de 1e augustus 1971
De Burgemeester van Tilburg

Nu kan ik enigszins plaatsen waarom de twintig-jarigen clip en de oorkonde voor 20 jaar brandweerdienst ontbreekt in mijn vaders ‘collectie'. In plaats van de clip die eigenlijk op de 12,5-jarigen medaille behoort, heeft mijn vader destijds met terugwerkende kracht - via de burgemeester van Tilburg - een medaille gekregen voor tien jaar brandweerdienst en tegelijkertijd de daarbij behorende clip voor 20 jaar brandweerdienst. Hierdoor achtte de NVBC (het hoofdbestuur Nederlandse Vereniging van Brandweercommandanten) het mogelijk overbodig om ook nog de 20-jarigen clip te leveren die eigenlijk hoorde te volgen op de onderscheiding en oorkonde die zij in 1964 aan mijn vader toekende voor 12,5 jaar brandweerdienst.

De latere onderscheidingen en oorkondes (in 1976 voor 25 jaar, in 1981 voor 30 jaar, in 1986 voor 35 jaar, in 1991 voor 40 jaar & in 1993 voor afscheid na 42 jaar) werden niet enkel meer toegekend door het hoofdbestuur van de Nederlandse Verening van Brandweercommandanten, maar toegekend door zowel de Nederlandse Vereniging van Brandweercommandanten, als de Koninklijke Nederlandse Brandweervereniging.