Zusters van Liefde van O.L.V. Moeder van Barmhartigheid

  • Datering van de foto: 2 november 2007
  • Wie staan erop: Zusters van Liefde en helemaal achteraan links Mariëtte Wolbert (Industrieel ontwerper)
In het kader van Tilburg 2009, het jubileumjaar van de stad, laat het Textielmuseum 200 Tilburgse vrouwen uit diverse interculturele vrouwengroepen deelnemen aan een textielproject (tafellopers en servetten).

In november 2007 namen enkele Zusters van Liefde deel.

In dit deel persoonlijke informatie over enkele Zusters van Liefde. Elders op deze site staat persoonlijke informatie over enkele andere Zusters van Liefde die deelnamen aan het textielproject onder de titel 'SCMM (Sorores Caritatis Matris Misericordeae)', de Latijnse naam van de Zusters van Liefde.

Zuster Anne Bol

De in Naaldwijk geboren zuster Anne trad op 28 april 1949, op 20-jarige leeftijd, met 39 zusters in bij de Zusters van Liefde aan de Oude Dijk. Zij kwam in Tilburg terecht via het ziekenhuis in Den Haag, waar Zusters van Liefde werkzaam waren. Het was haar eigen vrije keuze. Zij wilde per se niet naar de congregatie van de zusters Dominicanessen in Naaldwijk.

Zuster Anne studeerde voor onderwijzeres. Tijdens haar studie behaalde zij de akte K voor handvaardigheid. Als jong meisje zat zij al op naaicursus. Zij handwerkt nog steeds graag. Vroeger naaide zij veel, tegenwoordig borduurt zij graag. Ook is zij veel bezig met het maken van mandala's; zij maakte er onder andere een van de voordeur van het klooster aan de Oude Dijk.

Na in verschillende plaatsen gewoond te hebben, woont zuster Anne momenteel in Den Haag, waar zij geniet van haar pensioen. Zij komt nog vaak naar Tilburg voor vergaderingen, zangles en vrijwilligerswerk.

Zuster Delian de Brouwer

Zuster Delian is geboren aan wat toen de rand van Tilburg was en toen Beekse Dijk heette, nu Kruisvaardersstraat.

De textiel speelde een vrij prominente rol in het leven van zuster Delian. As kind keek zij vanuit hun huis naar de lichtreclame van de AaBe-fabriek; aanvankelijk lag hier een braakliggend veld. AaBe maakte prachtige producten. Zuster Delian vond het logo van AaBe erg indrukwekkend. Als kind ging zij vaak kijken in de fabriek van AaBe.

Op de lagere school aan de Elzenstraat had zuster Delian les van zusters van de congregatie JMJ op de Bredaseweg, waar 2 tantes van haar zaten. Eigenlijk wilde zuster Delian niet naar de Oude Dijk. Zij kan niet verklaren waarom niet ("Je regelt het gewoon niet zelf"). Zij trad in 1968 toch in op de Oude Dijk. Zuster Delian is costumière van beroep; na het naaldvakkenwerk heeft zij hier nooit meer iets mee gedaan.

Na enkele jaren weggeweest te zijn uit Tilburg, is zuster Delian er nu weer terug. Zij woonde onder andere in Kerkdriel, waar zij op haar kamer moest schilderen. In het klooster op de Oude Dijk heeft zij een atelierruimte. Zij schildert iconen en geeft daar cursussen in. Verder houdt zij zich sinds kort bezig met het maken van glas in lood.

Uit de historie van de zusters is zuster Delian veel dingen tegengekomen, onder andere een tafelkleed en tafellopers met ingeweven motieven, gemaakt ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de orde.

Zuster Augustinis Kuijlen

Zuster Augustinis werd geboren in Tilburg, maar verhuisde later naar Venlo. Zij trad in oktober 1939 in in het klooster; in januari van het jaar erna werd zij 19. Zij maakte het bombardement van 1944 mee en was de laatste die er levend uitkwam; 13 zusters kwamen om.

Zuster Augustinis gaf 24 jaar les aan de huishoudschool aan het Tilburgse Textielplein; het trok haar om les te geven aan de wat moeilijkere kinderen van deze school. Zij behaalde ook de akte U, had goede contacten en was, naar eigen zeggen, een duvelstoejager. Ook gaf zij nog een tijd les in het voortgezet onderwijs in Oss, op de school waar Mariëtte Wolbert zat (Mariëtte is als Industrieel ontwerper verbonden aan het textielproject van het Textielmuseum).

Zuster Augustinis is inmiddels met pensioen; zij geniet hier van. Hoewel zij slecht ziet, wil zij nog van alles meemaken, zoals bijvoorbeeld dit textielproject. Zij is nog jong van hart en vindt dat je moet doen wat je nog kunt doen. Zij woont met een groepje van 24 zusters; eens was zij een tijdje leidinggevende van deze groep. Het wonen in deze groep is overzichtelijk; zuster Augustinis houdt van de rust en de stilte.

Zuster Franciënne Kluskens

De van geboorte Limburgse zuster Franciënne trad met een groep van 25 in bij de Zusters van Liefde en werkte altijd in de verzorging, onder andere in Amsterdam als ziekenverzorgster.

Met Tilburg heeft zuster Franciënne niet veel. Zij woont met 3 zusters in een flatje op Korvel, daar waar vroeger hun klooster stond en 40 zusters woonden.

Zuster Franciënne is pedicure en werkt ook in de parochie. Zij heeft altijd graag geborduurd, gebreid en gehaakt, maar heeft verder niet veel met textiel. Toen zij de uitnodiging van het Textielmuseum zag om deel te nemen aan het textielproject, dacht zij: dommer kan ik er niet van worden! Zij was nog nooit in het Textielmuseum geweest. "Wat je graag deed, vroeg je niet, want dan mocht het zeker niet"!

Zuster Renée Geurts

Zuster Renée, geboren in 1942, zat van haar 4e tot haar 21e bij zusters op school (de kleuterschool, lagere school, mulo en de kweekschool, de huidige PABO), eerst op de St. Annaschool, later op de Oude Dijk. Zij behaalde ook de akte K (de K stond naar eigen zeggen voor Knoei!).

Voordat zij intrad bij de Zusters van Liefde ging zij kijken bij kloosters in Veghel en in Baexem en ook in het klooster van de zusters Clarissen aan de Lange Nieuwstraat, waar zij alleen de houten tafels mooi vond! Zuster Francis van Kempen vroeg haar "Wanneer komde gij?" en in 1964 is zij ingetreden. Voor een periode van 2 jaar werd zij uitgezonden naar de Filippijnen.

Door familie is zuster Renée verbonden met Tilburg. Haar zus werkte op het kantoor van de wollenstoffenfabriek van Mutsaerts. Vanwege hun geld hadden de fabrikanten in Tilburg aanzien; als de directeur van de fabriek 1 x per jaar, tegen Kerstmis, op bezoek kwam, werd het hele huis gepoetst. De band met Tilburg is er nog steeds. Via enkele neven, werkzaam in de journalistiek, worden allerlei ontwikkelingen op de voet gevolgd. Zuster Renée heeft veel boeken over Tilburg en krijgt nog regelmatig allerlei artikelen over Tilburg toegestuurd.

Vroeger woonde zuster Renée in de Kloosterstraat, waar zij als kind al vertrouwd raakte met het geluid van een daar gevestigde spinnerij/weverij. Toen zij een paar jaar geleden voor het eerst in het Textielmuseum was, werd het geluid van een van de machines aangezet; het klonk net zo vertrouwd als vroeger.

Zuster Wilhelmina Verhoeve

Zuster Wilhelmina werd geboren in Made. Zij trad in 1948 in bij de zusters; volgend jaar viert zij dus haar 60-jarig kloosterjubileum.

Toen zij nog maar 7 was, maakte zuster Wilhelmina al kennis met textiel; zij mocht van haar moeder naaien op een trapnaaimachine. Behalve genaaid, heeft zij ook veel geborduurd en veranderwerk gedaan.

Als kind wilde zuster Wilhelmina al zuster worden. Haar tante was zuster en op haar 5e zei Wilhelmina al: "Nu word ik tante zuster"!

Zuster Wilhelmina kan niet alleen alles met textiel (zij was coupeuse); zij is ook goed in bakken en zelfs in het maken van schoenen.

Jarenlang gaf zuster Wilhelmina les, onder andere aan een school in de Amsterdamse Jordaan; zij kon alleen grote kinderen iets aanleren. Zij werkte ook in Grave bij het Doveninstituut en heeft zelfs blinden naaien geleerd!

Met een van haar klassen is zuster Wilhelmina wel eens in het Textielmuseum geweest.

In de Kloosterstraat in Tilburg begon zuster Wilhelmina ooit een hobbyclub, waar onder andere gebreid werd, maar dat is nu ook over.

Foto: Stads Foto & Ontwerp - Jan Stads