Montessorischool (1)

  • Datering van de foto: 1929-heden
  • Wie staan erop: Montessorischool leerlingen
DE ENIGE KATHOLIEKE MONTESSORI BASISSCHOOL STAAT IN TILBURG; ELZENSTRAAT 14a.

De kern van het montessorionderwijs wordt meestal samengevat in de uitspraak: "Leer mij het zelf te doen". Uitgangspunt is dat een kind een natuurlijke, noodzakelijke drang heeft tot zelfontplooiing. Deze onderwijsmethode is ontwikkeld door de Italiaanse Maria Montessori (Italie, 1870 - Noordwijk, 1952). Zij stichtte in een sloppenwijk van Rome haar ‘Casa dei Bambini'; waarin kinderen van werkende ouders werden opgevangen en begeleid. Gebaseerd op de ontwikkelingsfasen van kinderen kwam zij daar tot haar specifieke onderwijsmethodiek.

In 1916 (Den Haag) en 1917 (Amsterdam) zijn de eerste Montessorischolen in Nederland gestart. Nu bestaan er ruim honderd Montessorischolen.
De congregatie zusters Ursulinnen, opgericht in Brescia in 1535, begonnen in Tilburg met het Montessorionderwijs, een meisjes kleuterschool aan de Elzenstraat in 1929. Daar was al een lagere school met vervolgonderwijs, de latere ULo, gevestigd. De Montessorischool kreeg er in 1931 een eigen afdeling met twee ruime lokalen.

De ervaring waren dusdanig positief dat men het in 1938 heeft aangedurfd om een lagere school te starten. Een kostbare zaak omdat daarvoor een grote hoeveelheid speciaal, door Montessori ontwikkeld onderwijsmateriaal, vereist was. Tijdens de Duitse bezetting werden in 1942 de school en het klooster gevorderd en kwamen de zusters en kinderen verspreid over de stad te zitten. Bij de heropening van de school in 1945 waren de oprichtsters, de Ursulinen uit Tilburg vertrokken. Als opvolging kwamen nu de zusters van de congregatie van J.M.J., voluit de ‘Societeit van Jezus, Maria en Jozef', opgericht in 1823.

In 1959 verdween de Ulo uit de Elzenstraat waarmee de Montessori-school meer ruimte kreeg. Ondanks tegenstand groeide de school snel. Tegenstand was er wel degelijk. Het idee bestond dat de Montessori lagere school nog een standenschool zou zijn, een school voor de rijken. Dit werd, zeker in de periode vóór de tweede wereldoorlog, niet als iets buitensporigs gezien, later wel.
Het Montessori kleuteronderwijs was populair in Tilburg met nog zeven kleuterscholen namelijk in de Burg. Rauppstraat, Hoogvensestraat, St. Josephstraat, Loudonstraat, Oude Dijk, Pastoor Smitsstraat en Poirterstraat in 1965.

In de Elzenstraat bleef het de enige lagere school en alleen open voor meisjes. Jongens die ondertussen al wel op de kleuterschool waren toegelaten moesten maar zorgen om elders een lagere school te vinden. Meisjes konden na de kleuterschool gewoon blijven.
Dit was moeilijk vol te houden. Voorzichtig als experiment konden er in 1962 een paar jongens doorgaan naar de lagere school. Het kon geen kwaad dat de jongens ook les kregen in ‘vingerbreien'. Een ander gevolg van de maatschappelijk veranderingen in de zestiger jaren was dat op alle zuster- en fraterscholen ook leken als leerkracht kwamen. Zo ook in de Elzenstraat

Zelfs kwam er in 1969 een man aan de leiding, een leek namelijk Frans Smulders die tot 2006 directeur van de school is gebleven. Zie Montessorischool (2)

Foto 1 en 2: Kleuterschoolleerlingen onder het wakend oog van de zusters Ursulinen.

Foto 3: Groep 6 en 7 aan de Elzenstraat onder begeleiding van een zuster J.M.J. in de vijftiger jaren.

Media