Engelbewaarder

  • Datering van het voorwerp: Twintiger jaren

Vergeten illustrator

Het katholiek jeugdtijdschrift ‘De Engelbewaarder', dat is verschenen van 1892 tot 1958, is het niet altijd voor de wind gegaan. In het prachtige boek ‘Zwijsen, een passie voor uitgeven' (Tilburg,1997), waarin de geschiedenis geschetst wordt van deze uitgeverij, wordt ruim aandacht besteed aan opkomst en ondergang van het beroemde jeugdtijdschrift én hoe in de eerste decennia van de vorige eeuw alles in het werk werd gesteld om het tijdschrift nog aantrekkelijker te maken dan het al was. Nieuwe druktechnieken, verbetering van de wervingscampagne en vergroting van het verspreidingsgebied moesten de modernisering van het blad ondersteunen. Maar vooral belangrijk in dit vernieuwingsproces was de extra aandacht voor de vormgeving: gerenommeerde Nederlandse illustratoren werden aangetrokken om ‘De Engelbewaarder' eigentijdser te maken en we lezen dan de namen van de bekende kunstenaars Piet Gerrits, Willem Hoogenbos, Frans Lazarom en Bernard Reith.

Maar waarom ontbreekt in dat rijtje Gerard Gerrits ?

Elsie van Moll uit Tilburg stuurde ‘Het geheugen van Tilburg' een aantal foto's van oude omslagen van ‘De Engelbewaarder'. De originele exemplaren uit o.a. 1919 en 1920, erfstukken van haar ouders, lagen bij haar thuis op zolder.

Nadere bestudering van deze Engelbewaarderomslagen (zie foto's) toont rechts onder de afbeeldingen de naam Gerard Gerrits, met daarachter een jaartal, vermoedelijk 1918. In de grote cirkelafbeelding zie je de letter G. De conclusie lijkt gerechtvaardigd dat Gerard Gerrits de tekenaar is en de vraag rijst: wie was hij?

Intensief speurwerk brengt aan het licht, dat Gerard Christiaan Joseph Gerrits op 5 juni 1893 in Nijmegen werd geboren en in het Brabantse Sprang-Capelle is overleden op 13 oktober 1959. Hij was graficus, glazenier en aquarellist en woonde en werkte in den Bosch waar hij ook op de tekenacademie zijn opleiding volgde.

Bekend is dat presentaties van zijn werk vooral solistisch waren en dat kunsthandel F. Wilemsem in den Bosch in 1921 een expositie van zijn werk heeft georganiseerd. In 1960, een jaar na zijn dood, is in Sprang-Capelle in het koetshuis van ‘huize Zuydewijn' een herdenkingstentoonstelling gehouden.

Over zijn tekenarbeid voor ‘De Engelbewaarder' wordt in de uitgave van Zwijsen niet gerept. Was het een kort artistiek uitstapje dat hijzelf ook niet van belang achtte? Was hij temidden van de vier andere illustratoren toch te klein van naam? In de uiterst korte biografie van hem, te vinden in ‘Lexicon Nederlandse Beeldende Kunstenaars' (periode 1750-1950 ; P.A.Scheen, Den Haag ), wordt zijn relatie met ‘De Engelbewaarder' ook niet vermeld. En familie van Piet Gerrits blijkt hij niet te zijn.

Wie weet meer over Gerard Gerrits en zijn werk voor ‘De Engelbewaarder'?

Auteur: Piet van Eijkeren

met dank aan Elsie van Moll