Willem Schoenmakers alias Willeke Tuf

  • Geboortedatum: 23-06-1866
  • Sterfdatum: 24-02-1917

Mijn overgrootvader Wilhelmus Josephus Schoenmakers (geboren 23 juni 1866, overleden 24 februari 1917) had als bijnaam Willeke Tuf. Deze naam staat ook vermeld in het boek:Tilburgse bijnamen. Een terugblik op het Tilburg van de voorbije eeuwen in bijnamen.

Het ontstaan van de bijnaam is echter niet gelegen in het feit dat één van zijn zonen: Antoon Schoenmakers (geboren 01.03.1899, overleden 05.05.1983) & één van zijn kleinzonen: Leo Schoenmakers (geboren 09.07.1933, overleden 19.02.2006) modeltreinen bouwden en daarmee reden, wat in het boek als mogelijke reden voor de bijnaam wordt genoemd. Nee, zijn bijnaam dankte hij aan zijn motorfiets.

Wilhelmus (Willem) Schoenmakers had het bedrijf ‘Koperslagerij en Metaalgieterij' overgenomen van zijn vader: Arnoldus Schoenmakers (geboren 31 maart 1825, overleden 25 augustus 1898) en was een energiek vakman, die technische ontwikkelingen bij hield. Zo had Willem een motorfiets gebouwd en in eigen beheer een motor gemaakt. We schrijven dan het jaar 1904. De motor had nog geen carburateur, de benzine moest dus door warmte gaan vergassen. Koperslagers gebruikten toen reeds gasoline voor de soldeerbranders. De uitlaat werd langs de brandstoftank geleid, zodat de warmte de gasoline deed verdampen. Met vereende inspanning was de motor op gang gebracht en werd de motor op straat gezet. De rit kon beginnen. Maar waar naartoe? Richting Loon op Zand had als nadeel dat als de motor om welke reden dan ook zou stoppen, Willem te voet terug zou moeten. Als de benzine zou opraken zou hij eveneens te voet terug moeten, want wie had er in die tijd benzine voorhanden?! Er werd dus gekozen voor een rit door de buurt. Vanaf de werkplaats aan het Goirke (Goirkestraat 18) reed Willem via het Julianapark, door Hoefstraat, Houtstraat en Goirkestraat. Iedereen kan zich waarschijnlijk wel voorstellen dat als je uren intens bezig bent geweest met het bouwen van een motor, je wilt nagaan of alles functioneert zoals je had gehoopt. Houdt de motor het goed uit? Zodoende reed Willem vele rondjes achtereen.

Willem Schoenmakers was getrouwd met Huberdina Cornelia Donders (geboren 23 november 1865, overleden 06 november 1937) en zij stond als vanzelfsprekend te kijken hoe één en ander verliep. Telkens als Willem passeerde riep ze enthousiast: "Willeke stoppen!". Maar Willeke stopte niet, Willeke tufte door. Dit deed flink wat (gespreks)stof opwaaien. In de volksmond ontstond daardoor het praatje: "Willem Schoenmakers heeft ene motor gebouwd en toen dat ding reed, kon hij hem niet meer stoppen."

Mijn overgrootvader dankt zijn bijnaam Willeke Tuf dus aan het feit dat hij enthousiast doorreed/doortufte met zijn zelfgebouwde motor, net zolang totdat de tank leeg was. Eerder wilde hij van geen stoppen weten.

 

Op bijgevoegde foto: Willem Schoenmakers en zijn vrouw Huberdina Donders.