Begin en einde van de Berkelse processie (2/6)

• Datering van de gebeurtenis: 1952 - 1969

Onder de inwoners van Berkel is er enige onduidelijkheid over het begin van de H. Sacramentsprocessie. Volgens Jan Smits, schrijver van het boek ‘De parochie van St. Willibrordus te Berkel honderdvijftig jaar’, werd de H. Sacramentsprocessie elk jaar in juni gehouden van 1952 tot en met 1969. Volgens Nel de Kort van de Laak (inwoonster Berkel) vierde Pastoor van Tilborg zijn 40-jarig jubileum als priester in 1955. Als cadeau vroeg hij aan de parochianen een baldakijn, dat door de zusters van de Trappistinnen werd vervaardigd. Vanaf die tijd konden er H. Sacramentsprocessies worden gehouden. Pastoor van Tilborg werd in 1937 benoemd en in 1961 officieel ontslagen. Hij werd opgevolgd door Pastoor van de Ven, die afscheid nam in 1978. De enige notitie die gemaakt is over de rol van de pastoors in de H. Sacramentsprocessie luidt: ‘En zo maakte hij (Pastoor van de Ven) de laatste sacramentsprocessie mee…….’ [1]

Ook al zou het 14 of 17 jaar zijn geweest, Berkel heeft hierin geen lange traditie in tegenstelling tot Tilburg, waar in 1900 ‘voor de eerste maal sinds eeuwen weer een processie werd gehouden op Sacramentsdag. Ongeveer 600 personen waren in de kapel bij de Paters van het H. Hart aan de Bredaseweg bijeen gekomen’.[2]

De ongerustheid bij de geestelijkheid over het geloofsleven van de parochianen van Berkel en Enschot nam toe in de jaren vijftig. Het verenigingsleven was in de jaren vijftig nog doortrokken van huiselijke roomse waarden en normen, maar in de jaren zestig kwam de stad en het wereldgebeuren door de toegenomen mobiliteit steeds meer binnen bereik. Daarbij kwam er in de jaren zestig een nieuwe groep inwoners waardoor de geslotenheid van verenigingen meer opgeheven werd. Hoewel de geestelijkheid zich zorgen maakte, kunnen de jaren vijftig desondanks toch gezien worden als de hoogtijdagen van een demonstratief naar buiten tredend katholicisme in het dorp.[3]

Opvallend is dat de H. Sacramentsprocessie nog lang heeft doorgegaan ondanks de turbulente ontwikkelingen eind jaren ’60. Terwijl Nederland welhaast barstte van de welvaart, kwam de onvrede met de bestaande maatschappelijke verhoudingen tot een climax. Vooral de jeugd keerde zich tegen de gevestigde orde. De tweede helft van de jaren zestig was de tijd van provo's en hippies, love-ins en harde acties, damslapers en Dolle Mina's. Een jaar na de meirevolutie in Parijs kwamen de Nederlandse studenten ook in beweging en bezetten het Maagdenhuis. In Amsterdam vochten jongeren met de politie en er werd gedemonstreerd tegen de oorlog in Vietnam. Relletjes verstoorden het huwelijk van Prinses Beatrix, de eerste huizen werden gekraakt en het kabinet viel tijdens de Nacht van Schmelzer.[4]

Dit verhaal is een onderdeel van een 'paper' dat werd geschreven in het kader van de studie ‘Regionale geschiedenis in Brabant: werkcollege ‘Dagelijks leven in rooms Brabant 1917 – 1954’ aan de Universiteit van Tilburg o.l.v. Prof. Dr. A. J. A. Bijsterveld.