Afb.1: Gevelsteen; Tuinstraat 49. Afb.2: Gevelsteen; Antoniusstraat 22

  • Datering van het voorwerp: Afb.1: 1792 (?) Afb.2: 1993

Oudste en jongste gevelsteen van Tilburg

De oudste gevelsteen uit 1792 en de jongste uit 1993 staan in hetzelfde huizenblok en hebben een 'directe' relatie met elkaar.
Om te beginnen de oudste steen. Opzij van de winkel Tuinstraat 49 zit een gevelsteen, een jaarsteen uit 1792 maar het betreffende pand is van een veel latere datum!

Gerard Bogaers begon in 1792 als ‘fabrikeur’ van wollenstoffen, vandaar de datum 1792.
De eerste jaren zonder ‘fabriekshuis’ maar vanaf 1798 in een eigen pand met de gevelsteen uit 1792 aan de Heuvelstraat. Met de nieuw aangelegde spoorlijn naar Breda in 1863 en latere uitbreidingen werd het aantrekkelijk om dichter bij de spoorlijn te produceren voor de aanvoer van kolen voor de stoomketels en van de ruwe wol. Vanaf 1863 is het bedrijf G. Bogaers daarom overgeplaatst naar de Tuinstraat, waar uiteindelijk het grootste deel van het gebied Antoniusstraat, Poststraat, huidige Telexstraat en Tuinstraat door deze fabriek werd gevuld.
De betrouwbaarheid van de fabrikanten werd mede afgemeten aan het aantal jaren bedrijfservaring. Iedereen mocht het weten dat het bedrijf G. Bogaers in 1792 was opgericht, vandaar dat die gevelsteen in 1863 is meeverhuisd. In 1925 is de fabriek failliet gegaan, maar het voormalige bedrijfskantoor, de huidige winkel met de gevelsteen is blijven bestaan.

Vervolgens de jongste gevelsteen. Antonius Bogaers, zoon van Gerard Bogaers stond ingeschreven als leerlooier en had een deel van dit stadsdeel de ‘Heuvelse Akkers’ lange tijd in bezit. Hij heeft de Antoniusstraat ‘aangelegd’ en naar zichzelf genoemd.
In de loop van de tachtiger jaren van de vorige eeuw was het pand Antoniusstraat 22 eerst door krakers bezet en vervolgens door drugsverslaafden en een oudijzerhandelaar in gebruik genomen. Om daar in de directe omgeving te moeten wonen was geen pretje. Nu gaat het verhaal dat omwonenden op een gegeven moment eerst de brandweer hebben gebeld en direct daarop het pand op een discrete wijze in brand hebben gestoken.
De gemeente had daarna de mogelijkheid het pand te slopen. Nadat de kavel meer dan een jaar beschikbaar had gestaan kwamen er kopers, een leraar met partner, met interesse voor het ontstaan van de straatnaam en die leerlooier Antonius Bogaers. Een broer van de koper heeft de gevelsteen ontworpen. Dit werd een gecombineerde afbeelding van een koeiehuid, ter ere van de leerlooier en met een knipoog naar het beroep van leraar van de bewoner ook het woord ‘leerrijk’ erop.

Ten overvloede. De naam Antoniusstraat is niet afkomstig van de onmisbare heilige Antonius van Padua, zoals deze bewoners oorspronkelijk dachten. Dus als u uw portemonnee of huissleutels kwijt bent heeft het ook geen zin om een bedevaart naar de Antoniusstraat te maken.

Media