- Datering van het verhaal: 1937-heden
Rioolwaterzuivering
Tilburg was al in 1937 als een van de eerste gemeenten in Nederland in het bezit van een rioolzuiveringsinstallatie. Deze lag aan de Hoevensekanaaldijk vlakbij De Leij (zie luchtfoto zwart-wit uit 1937). Tilburg lag niet aan open water zoals de zee, een groot meer of een rivier, waar het afvalwater naar toe kon.
Al het afvalwater van de fabrieken en het rioolwater van de huishoudens zakte de grond in of liep via een van de vele zogeheten blauwsloten, ongezuiverd naar de riviertjes de Donge en de Leij, die vanuit het zuiden langs Tilburg liepen. Al in de 19e eeuw zijn maatregelen genomen om de afvoer naar de beide kleine riviertjes te verbeteren. Naast het probleem van afvoeren, kwam het probleem van zuiveren.
Roosters, zinkputten en vloeivelden konden niet voorkomen dat Tilburg met de toenemende industrialisatie en bevolkingsgroei steeds meer afvalwater produceerde. Dat afvalwater liep uiteraard van hoog naar laag, kwam in de Leij (formeel de Voorste Stroom genoemd) terecht en leverde vooral in Oisterwijk problemen op. Onder de naam Voorste Stroom arresten kwam het tot een langdurige juridische affaire. Deze liep vanaf 1874 tot 1954. Tilburg moest vanaf 1915 schadevergoedingen betalen en dat leidde er toe dat er een zuiveringsinstallatie kwam.
In de 20e eeuw zijn aan de oostkant van de stad, aan de Hoevensekanaaldijk tal van soms opvallende proeven gehouden om het afvalwater te zuiveren. Uiteindelijk kwam in 1937 een grote rioolzuiveringsinstallatie tot stand, die internationaal in de belangstelling stond. In het begin van de jaren vijftig is die installatie aanmerkelijk verbeterd en kwam het tot een oplossing voor het probleem van het Tilburgse afvalwater.
Met de forse uitbreiding van de stad was in de jaren zeventig een tweede grote rioolwaterzuivering in Tilburg-Noord tot stand gekomen. Dit complex is gaandeweg al het rioolwater van Tilburg gaan verwerken. De rioolwaterzuivering van Waterschap De Dommel aan de Hoevensekanaaldijk kreeg een andere functie. Het industrieel-archeologische complex werkt thans in de 21e eeuw onder de naam Rioolgemaal Moerenburg als overstort voorziening en pompstation.
Voor meer informatie over de tentoonstelling Moerenburg, zie: http://stadsmuseum.tilburg.nl
