Martinus van Dooren

  • Geboortedatum: 00-00-1765
Martinus van Dooren (1756-1811)
Eerste burgemeester van Tilburg

Martinus Cornelis van Dooren werd geboren in Tilburg in 1756 als zoon van Cornelis van Dooren en Johanna Margaretha van Son. In 1783 trouwde hij te Tilburg met Adriana Dams Dams (1757-1833), waarmee de grondslag werd gelegd voor de firma Van Dooren en Dams.
In 1783 richtte Van Dooren met zijn zwager en compagnon Gerardus Gommarus Dams (1763-1817) de firma M.C. van Dooren & Co. op (Van Dooren en Dams) aan de Nieuwendijk (thans Bisschop Zwijsenstraat) tegenover de fabriek van Pieter Vreede. Hier stond ook het ‘Kasteeltje’ dat omstreeks 1730 gebouwd was door de Leidse lakenkoopman en drapenier Michiel van Bommel. In 1786 werd het kasteeltje gekocht door Cornelis Verbunt, die het in 1800 weer verkocht aan Martinus van Dooren voor f 12.750. Eind negentiende eeuw werd dit fraaie pand gesloopt. Nu staat er de nieuwbouw van het zogenaamde Kunstcluster.
Van Dooren was een vooruitstrevend ondernemer, die in 1798 een windvolmolen aan de rivier de Leij bouwde en in 1809 in Tilburg de mechanische spinmachine, aangedreven door paarden, introduceerde.

Op 17 april 1809 bracht koning Lodewijk Napoleon een bezoek aan Tilburg. Hij logeerde op het kasteeltje van de Van Dooren. De vorst was blijkbaar dusdanig onder de indruk van de omvangrijke wollenstoffennijverheid in Tilburg, dat hij bij Koninklijk Besluit op 4 mei 1809 besloot dat de regering van de stad tot aan de reorganisatie van de gemeentebesturen, zou bestaan uit één burgemeester en twee wethouders. Op 18 april 1809 had hij het dorp Tilburg met zijn 9.000 inwoners ‘onder de steden van het rijk gerangschikt’, dus tot stad verheven. Hij benoemde zijn gastheer Martinus van Dooren tot burgemeester, en Adriaan van Gils en mr. J.F.J. Baesten tot wethouders.
Van Dooren werd op 27 mei 1809 als burgemeester beëdigd (na de Franse inlijving in 1810 maire genoemd). Hij heeft dit ambt slechts twee jaar kunnen uitoefenen. Martinus van Dooren overleed te Tilburg op 15 juni 1811.
Het burgemeesterschap werd na zijn dood tijdelijk waargenomen door diens zwager en medefirmant Gerardus Gommarus Dams, totdat de keizer op 15 november 1811 diens broer Willebrord Dams tot maire van Tilburg benoemde.

Het bedrijf Van Dooren en Dams werd na de dood van Martinus door de familie voortgezet, vanaf 1824 met name door een van zijn zonen, Hendricus van Dooren (1794-1875).
Zijn oudste zoon Pieter (1784-1845) legde op 20 april 1825 de eerste steen voor een eigen bedrijf aan de Hilvarenbeekseweg langs de Leij onder de firmanaam Pieter van Dooren.

Naar Martinus van Dooren is in 1881 de Van Doorenstraat genoemd. De straat liep ‘van de Zwijsen-straat tot den Ouden-dijk, over het land afkomstig van Van Dooren’.

Ingezonden door: Stadsmuseum Tilburg, Ronald Peeters