Op de valreep achter de schermen

  • Datering van het verhaal: 1959 - 2007
Wij nemen u mee naar de "Midi" op de voorlaatste zaterdag dat deze bioscoop open is voor het publiek. Op deze 24ste november 2007 is Joop Schoutens onze gastheer.

Joop is sinds 1980 werkzaam in de bioscopen van Tilburg. De eerste jaren viel hij in op de vrije dagen van de andere medewerkers van "TiFiO", voluit Tilburgse Film Onderneming BV. In deze besloten vennootschap was het personeel ondergebracht van de "Ambassade", de "Harmonie" en de "Midi". Op deze manier kon er een vlotte personeelsuitwisseling plaatsvinden tussen de, overigens zelfstandig opererende, bioscopen.
Na de zaal (voor de start van de voorstelling) uitvoerig op de gevoelige "digitale plaat" te hebben vastgelegd, nam Joop ons mee naar de operatorruimte.
Geduldig en vakkundig gaf hij ons tekst en uitleg. Hij is één van de langst nog in Tilburg werkende filmoperators en heeft het nog geleerd van de "oude rotten" in het vak. Hij noemt Sjef Hamers en Jan Smulders (deze laatste draait nu (2007) in "Theaters Tilburg" nog films). We laten hem dan graag even aan het woord: "Toen de Midi gebouwd is door de familie van Dun waren de eerste twee projectoren de FP56, een verbeterde versie van de FP5. Je kon hierop alleen 35 mm. films vertonen. Na het sluiten van de Vreeburg-bioscoop in Utrecht in 1974 kwamen de DP70 projectoren naar Midi Deze waren net als de vorige van het merk Philips. Deze firma had in 1962 de techniek Oscar (Academy Award for Technical Achievement - EM) ontvangen voor deze projector. In één jaar tijd waren ze bij Philips erin geslaagd een projector te bouwen die zowel 35 mm als 70 mm film kon vertonen. Hierbij aangetekend dat de projector wel tijdelijk "omgebouwd" moest worden. Zo moet het licht door een middel van een voorzetglas minder "geknepen" worden. De unit voor het filmtransport dient verwisseld te worden en nog wat kleinere aanpassingen. Maar het was mogelijk, een revolutie in de filmwereld. Ruim vijftien jaar geleden is bij ons voor de laatste keer een projector gebruikt voor een 70 mm film, de "Tien geboden".
Na het (voor ons zeer interessante) technisch betoog volgen nog enkele feiten met een kwinkslag: "In de "Metropole" werd het geluid nog via een grammofoonplaat samen met de filmbeelden de zaal ingestuurd. Bij het starten van de film moest de naald op de plaat worden gezet. Cor Leuring had dit alle vele jaren gedaan, dus dat ging prefect. Het geluid liep mooi synchroon met de film. Hij moest als er een trein langs kwam de naald op zijn plaats houden, anders verschoof die door de trillingen van de passerende trein. Constant verblijf in de operator ruimte was een "must", er werden nog (zeer) brandbare films gedraaid. Hij wist precies wanneer er een trein zou passeren, in de tussenliggende periode kon hij dan even vlug naar de toilet.( Speciaal gebouwd bij de operatorruimte). Hopende dat de trein op tijd reed. De spoorbomen met hun belsignaal kondigde de komst voortijdig aan. Dus meestal ging het goed, een enkele keer ging mis en dan werd een dramafilm voor het publiek iets minder dramatisch". Ook in de Midi is nog een toilet vlakbij de operatorruimte aanwezig.
Uit zijn "eigen" Midi haalt Joop de volgende herinnering op: "Het gebeurde tijdens de laatst vertoonde Dracula-film. In de jaren '90 zijn wij van oliegestookte naar gasgestookte verwarming overgegaan. Hiervoor moesten extra ventilatie-openingen in de muur komen. Tijdens deze werkzaamheden werd een vleermuis in de spouw gewekt. Tijdens het vertonen van de film vloog hij rond door het theater. Op deze manier kreeg de Dracula-film (Bram Stoker's Dracula uit 1992 - EM) een extra griezelige dimensie."
Tot slot komen wij nog op de toegangleeftijd terecht. Vroeger: alle leeftijden, veertien en achttien jaar. Nu: zes, negen, twaalf en zestien jaar, waarbij aangetekend dat de leeftijd negen is ingevoerd voor de Harry Potter films en dat de zestienjarigen zich moeten legitimeren. De boete is fors. Tot slot heeft Joop nog een leuk feitje: "In de jaren zestig werden de pornofilms populair, een collega had een zaal met vijftig stoelen, hij mocht ze dus niet vertonen (de eis was maximaal 49 stoelen). Hij verwijderde telkens één stoel en voldeed aan de eisen en mocht de films wel vertonen. Voor andere films zette hij de stoel weer terug."
We verlaten voor de laatste keer het Midi theater, niet geheel zonder weemoed. Weer een hoofdstuk afgesloten. Op 2 december 2007 heeft het Tilburgse publiek voor de laatste keer "hun" Midi kunnen bezoeken. Daarna volgden rond de Heuvel drie filmloze dagen. (Cinema Heuvelpoort sloot eveneens op 2 december)
Op Sint Nicolaasdag 2007 ging het nieuwe "Must See" theater open. Joop vervolgt hier zijn loopbaan.

Erik Mentink
Rien van der Heijden
2007

Met dank aan:
Joop Schoutens en Rob den Brabander (bedrijfsleider Midi)

Bijlagen:
Foto 1: Exterieur Midi-bioscoop
Foto 2: Detail van de ornament in de bioscoopzaal
Foto 3: Foyer
Foto 4: Terugspoelen van de film
Foto 5: Een blik in de operatorruimte, met de Philips DP70 projectoren
Foto 6: Joop Schoutens aan het woord

Verantwoording
Foto's: Collectie Erik Mentink.